W 2014 roku firma Wrigley Polska w ramach programu "Chroń dziecięce uśmiechy" przeprowadziła u prawie 6 000 uczniów szkół podstawowych przesiewowe badania stanów uzębienia. Wynika z nich, że aż 60% dzieci cierpi na wady zgryzu, przy czym częściej zaobserwowano je u starszych, mieszkających w mniejszych miastach. To zatrważające statystyki. Większość wad szczęki nie znika całkowicie, wymaga specjalistycznego leczenia ortodontycznego. Bez niego uzębienie będzie bardziej podatne na próchnicę i osadzanie się kamienia nazębnego. Dodatkowo mogą pojawić się trudności z wymową i żuciem, nieestetyczny wygląd twarzy, zwiększona łamliwość zębów czy problemy z połykaniem.
By walczyć z tymi konsekwencjami, należy pilnie udać się do lekarza, który zaplanuje i wdroży właściwe leczenie ortodontyczne. Co się na nie składa? Po pierwsze szczegółowa konsultacja ortodontyczna (badanie ortodontyczne), która rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu z pacjentem. Jego celem jest znalezienie przyczyny powstania wady zgryzu. Dalej ortodonta wykonuje badanie zewnątrzustne (określenie rodzaju profilu, ocena stopnia symetrii twarzy, sprawdzenie poprawności działania stawów) i wewnątrzustne (liczenie zębów, sprawdzenie ich ustawienia, ocena stanu błony śluzowej, języka, warg, wędzidełek, ślinianek i dziąseł, przeanalizowanie sposobu pobierania powietrza i połykania). Po nim przychodzi czas na szczegółową ocenę zgryzu i zlecenie dodatkowych badań diagnostycznych, którymi najczęściej są panoramiczne zdjęcie zębów (pantomogram), gipsowe wyciski szczęki i zdjęcie boczne czaszki (cefalogram). Na podstawie uzyskanych informacji stomatolog przygotowuje dokładny plan leczenia ortodontycznego.
Najpopularniejsze metody leczenia ortodontycznego
Leczenie ortodontyczne opiera się w szczególności o aparaty ruchome lub stałe. Przed jego rozpoczęciem należy wyleczyć zęby oraz poddać się zabiegom takim jak czyszczenie uzębienia, leczenie zachowawcze, stomatologiczne usunięcie zębów stanowiących przeszkodę w uzyskaniu właściwych efektów ortodontycznych czy właściwe leczenie schorzeń przyzębia oraz błon śluzowych. Po zakończeniu leczenia pacjent może założyć aparat ortodontyczny.
-
- Aparaty ortodontyczne stałe - są naklejane na zęby. Nosi się je średnio od roku do dwóch lat, co miesiąc korygując ich ustawienie u ortodonty. Najpopularniejsze z nich to modele metalowe, tytanowe, estetyczne, językowe i samoligatrujące.
- Aparaty ortodontyczne typu Clear Aligner - przezroczyste nakładki z szynami. Można je wyjmować w ciągu dnia, zaś wymiana modeli odbywa się raz na miesiąc. Wykonane są z nieuczulającego bioplastu, dzięki czemu mogą je nosić także alergicy.
- Osobną grupą są aparaty pomocnicze wspierające leczenie ortodontyczne.
- Pandex - ich zadaniem jest przemieszczenie górnych zębów do tyłu, co pozwala na otrzymanie większej ilości przestrzeni dla jeszcze niewyrżniętych zębów stałych.
- Płytki Nance'a - ich rolą jest odpowiednie skorygowanie głębokiego zgryzu.
- Maski twarzowe - zakłada się je na zewnątrz ust. Mają działanie ortodontyczne i ortopedyczne. Zadaniem masek twarzowych jest wysunięcie górnego łuku zębowego do przodu.
- Aparaty Hyrax - ich zadaniem jest aktywne, skuteczne rozszerzenie górnego łuku zębowego. Stosuje się je w przypadku gdy łuk jest za wąski, przez co nie ma odpowiedniej ilości miejsca dla zębów.
- Łuki podniebienne - używane są w celu skorygowania wad wymowy. Efekt jest uzyskiwany m.in. poprzez pionizację języka.
- Utrzymywacze przestrzeni - dzięki temu rodzajowi leczenia ortodontycznego zachowana jest odpowiednia ilość miejsca dla zęba, którego obecnie nie ma (gdy ząb mleczny wypadł przedwcześnie lub gdy oczekuje się na wstawienie protetycznego wypełnienia). Z ich pomocą sąsiadujące z tą przestrzenią zęby nie migrują.
- Aparaty lip bumper - używa się ich w celu rozbudowy łuku zębowego.
- Płytkoprotezy - w tych aparatach znajduje się dostawiony ząb, którego naturalnie brakuje w łuku zębowym.
- Korektory drugiej klasy - ortodonta zakłada je, by skorygować wadę dotylną pacjenta.
Leczenie ortodontyczne - średnie koszty
Za montaż metalowego aparatu ortodontycznego na dwa łuki w klinice 3g Dentist zapłacimy 3 500 złotych. Ten sam zabieg w Centrum Stomatologii Śmieleccy (Gniezno) to wydatek 3 000 złotych, w Klinice Stomatologicznej DENmed (Toruń) - 3 400 złotych, a w klinice Implant-Art (Warszawa) - od 3 000 złotych.
Za wybrane usługi poprzedzające założenie aparatu w powyższych klinikach zapłacimy odpowiednio: Kraków - wycisk podwójny 80 złotych, plan leczenia ortodontycznego - 100 złotych i Gniezno - wycisk podwójny 100 złotych, plan leczenia - 100 złotych. Z kolei w Toruniu wydamy następujące kwoty: wycisk podwójny 200 złotych, plan leczenia - 200 złotych, a w Warszawie koszty będą wynosiły: wycisk podwójny 80 złotych, plan leczenia - 100 złotych
O czym należy pamiętać, gdy nosi się aparat ortodontyczny?
W pierwszej kolejności o tym, że zęby poddane leczeniu ortodontycznemu wymagają starannej higieny. Należy je czyścić po każdym posiłku. W tym celu konieczne jest noszenie przy sobie szczoteczki i pasty do zębów. Szczególną uwagę należy zwracać na mycie okolic przydziąsłowych. Warto zaopatrzyć się w specjalistyczne szczoteczki ortodontyczne - międzyzębowe i jednopęczkowe. Większość stomatologów zaleca też stosowanie specjalnych nici dentystycznych.
Na koniec pamiętajmy, że noszenie aparatu ortodontycznego, bez względu na jego typ, równa się znacznemu ograniczeniu, a najlepiej wykluczeniu z diety gum do żucia, twardych warzyw i orzechów, chrupkich grzanek oraz lepkich cukierków.