Jak powstają wady wzroku?
Ludzkie oko to bardzo czuły i precyzyjny narząd, a skomplikowany proces powstawania obrazu można w skrócie sprowadzić do ogniskowania się światła na siatkówce oka. U osób z tzw. wadami refrakcji oko nie potrafi jednak skupić we właściwym miejscu wiązki promieni świetlnych - w efekcie ogniskują się one przed lub za siatkówką. W przypadku krótkowzroczności wiązka światła ogniskuje się przed siatkówką, przez co możemy widzieć dobrze z bliska, ale już patrzenie na oddalone przedmioty sprawia nam trudność i wymaga mrużenia oczu, co wspomaga proces akomodacji. Z kolei osoby dalekowzroczne widzą dobrze to, co znajduje się w dalszej odległości od nich, a mają problemy z widzeniem blisko położonych przedmiotów. Wynika to z faktu, że ich oczy ogniskują światło za siatkówką. Jeszcze inny problem występuje u osób z astygmatyzmem, u których światło jest ogniskowane w różnych miejscach siatkówki – ma to związek z nieregularnym kształtem rogówki.
Wady wzroku - powszechny problem
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization), wady refrakcji stanowią drugą przyczynę pogorszenia ostrości widzenia na świecie. Szacuje się, że w Polsce około 10 milionów osób nosi okulary, a kolejny milion korzysta z soczewek.
Jak laser pomaga w leczeniu wad refrakcji?
Osoby z wadami refrakcji nie są skazane na noszenie okularów czy szkieł kontaktowych – znaczna część z nich może bowiem skorzystać z zabiegów laserowej korekcji wady wzroku. Początek rozwoju technik laserowego usuwania wad refrakcji sięga lat '80 XX wieku, a dziedzina ta systematycznie się rozwija, oferując pacjentom coraz skuteczniejsze i coraz mniej inwazyjne metody. Obecnie najczęściej stosowane są takie techniki jak PRK, LASEK, LASIK i EPI-LASIK, ReLEx SMILE, a także EBK i femtoLASIK. Zasada działania takich procedur w skrócie sprowadza się do modyfikacji krzywizny powierzchni rogówki, dzięki czemu przywraca się możliwość prawidłowego ogniskowania promieni świetlnych na siatkówce oka. W tym celu wykorzystuje się lasery excimerowe i femtosekundowe.
Zalety operacji laserowej oczu
Zabiegi laserowej korekcji wad refrakcji są zazwyczaj krótkie, bezbolesne i można je przeprowadzić w ramach chirurgii jednego dnia, dzięki czemu pacjent już w kilka godzin po korekcji może opuścić klinikę i udać się do domu. Procedury przeprowadza się na ogół w znieczuleniu miejscowym pod postacią kropli do oczu. Laserowa korekcja wad refrakcji jest bardzo precyzyjnym zabiegiem: w jego trakcie światło lasera zmienia kształt rogówki o ułamki milimetrów, jednak te niewielkie zmiany umożliwiają całkowitą korekcję nawet znacznych wad wzroku i odzyskanie zdolności prawidłowego widzenia.
Kwalifikacja do zabiegu
Pierwszym krokiem jest wykonanie szerokiego pakietu badań okulistycznych, pozwalających stwierdzić czy dana osoba kwalifikuje się do zabiegu. Następnie lekarz wybiera najbardziej odpowiednią dla danego pacjenta metodę leczenia. Badania kwalifikacyjne do laserowej korekcji wzroku obejmują m.in.:
- ocenę przedniego i tylnego odcinka oka w lampie szczelinowej
- pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
- topografię rogówki
- pachymetrię (badanie grubości rogówki)
W przypadku niektórych zabiegów (np. procedury Wavefront) dane uzyskane podczas badań kwalifikacyjnych są następnie wprowadzane do komputera urządzenia, przy pomocy którego przeprowadza się zabieg. Pozwala to na bardzo precyzyjną, spersonalizowaną korekcję istniejącej u danego pacjenta wady.
Różne metody korekcji
Stosowane obecnie techniki laserowego usuwania wad refrakcji można w skrócie podzielić na metody powierzchniowe i głębokie. Różnica między nimi sprowadza się do przygotowania oka na działanie promieni lasera oraz czasu gojenia się rogówki po zabiegu. Metody powierzchniowe wymagają usunięcia fragmentu nabłonka rogówki, który po zabiegu ulega naturalnej regeneracji. Z kolei podczas zabiegów głębokich wytwarza się bardzo cienki płatek rogówki, który następnie jest odginany, a po zakończeniu procedury umieszczany na swoim miejscu. Do technik powierzchniowych można zaliczyć m.in. metody EBK czy PRK, a metody głębokie to m.in. LASIK czy FemtoLASIK.
Zabiegi laserowej korekcji wad refrakcji umożliwiają usunięcie krótkowzroczności, nadzwroczności i astygmatyzmu w następującym zakresie:
- krótkowzroczność od -0,5 do -10 D
- nadwzroczność od +0,75 do +6 D
- astygmatyzm do 6,0 D
Laserowa korekta wzroku - dlaczego warto?
Sama procedura laserowego usuwania wad refrakcji trwa zazwyczaj nie dłużej niż pół godziny i jest sterowana przez doświadczonego operatora, dzięki czemu zabieg jest całkowicie bezpieczny. Część pacjentów obawia się, że w czasie działania lasera mrugną, co zniweluje efekty zabiegu lub wręcz doprowadzi do uszkodzenia oka, jednak te obawy są nieuzasadnione: przed operacją lekarz zakłada na oko specjalną rozwórkę, co uniemożliwia poruszanie nim.
Laserowa korekcja wzroku cena
Choć zabiegi laserowej korekcji ostrości widzenia wiążą się ze znacznymi wydatkami (w zależności od techniki, cena laserowej korekcji wad wzroku to zazwyczaj 2000 – 6000 zł za jedno oko), zdecydowana większość osób, które z nich skorzystały, jest zadowolona z efektów. Laserowe usuwanie wad refrakcji to przede wszystkim możliwość uwolnienia się od okularów i soczewek na stałe oraz komfort ostrego widzenia w każdej sytuacji, a ponieważ wzrok jest jednym z naszych najważniejszych zmysłów, trudno się dziwić, że zabiegi tego rodzaju stale zyskują na popularności.
Źródła:
- Marcin Smorawski, Grzegorz Nawrot, Joanna Wierzbowska, "Chirurgia refrakcyjna rogówki – przegląd technologii laserowych i metod", 2016
- Reid Turner, "Laser Vision Correction: A Tutorial for Medical Students" (eyerounds.org), 2011
- Khai Tran and Andrea Ryce, "Laser Refractive Surgery for Vision Correction: A Review of Clinical Effectiveness and Cost-effectiveness" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2018
- Stephen N Joffe, "The 25th Anniversary of Laser Vision Correction in the United States" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2021
- Tiago Monteiro, Allon Barsam, Johnny Moore and Richard McNeely, "Laser Vision Correction Enhancement Methods" (crstodayeurope.com), CRSTG, 2019
- Bojan Pajic, Zeljka Cvejic, Horace Massa, Brigitte Pajic-Eggspuehler, Mirko Resan and Harald P. Studer, "Laser Vision Correction for Regular Myopia and Supracor Presbyopia: A Comparison Study" (www.mdpi.com), MDPI, 2020