Przepuklina udowa, jak podaje portal hernia.org, stanowi 4% wszystkich przepuklin. Pojawia się głównie u dorosłych w zaawansowanym wieku, zdecydowanie częściej problem dotyczy kobiet (wynika to z faktu posiadania przez nie szerszej miednicy, przez co łatwiejszym jest powstawanie zmiany).
Czasami bywa ona wrodzona, częściej jednak pojawia się w trakcie życia. Czynnikami, mającymi wpływ na powstawanie tej jednostki, są przede wszystkim nadmierna masa ciała, przewlekły kaszel i częste zaparcia, ale również ciąże czy noszenie ciężkich przedmiotów i wszelkie inne stany zmniejszające odporność ściany jamy brzusznej.
Jak rozpoznać przepuklinę udową?
Przepuklina udowa to rzadziej występująca forma przepukliny, która pojawia się w okolicy pachwiny, tuż poniżej więzadła pachwinowego. Objawy mogą być subtelne, dlatego wczesne rozpoznanie jest kluczowe dla skutecznego leczenia.
Oto najważniejsze symptomy, które mogą sugerować przepuklinę udową:
-
Ból w okolicy pachwiny - jeden z głównych objawów przepukliny udowej to dyskomfort lub ból w okolicy udowej i pachwinowej, szczególnie podczas chodzenia, schylania się czy podnoszenia ciężkich przedmiotów.
-
Wyczuwalne zgrubienie - charakterystycznym objawem jest pojawienie się małego guza lub zgrubienia w okolicy górnej części uda, tuż pod pachwiną. Zgrubienie to może być bardziej widoczne podczas wysiłku fizycznego, kaszlu lub kichania.
-
Uczucie ciężkości - osoby z przepukliną udową mogą odczuwać uczucie ciężkości lub ciągnięcia w okolicy pachwiny i uda.
-
Problemy trawienne - w przypadku większych przepuklin mogą wystąpić problemy z trawieniem, takie jak zaparcia, nudności czy nawet wymioty, jeśli dojdzie do uwięźnięcia przepukliny.
-
Pogorszenie objawów podczas aktywności - objawy mogą się nasilać podczas aktywności fizycznej lub długotrwałego stania, co jest związane z naciskiem na przepuklinę.
Przepuklina udowa - objawy
Najczęściej przebieg jest bezobjawowy - według wspomnianego wcześniej portalu prawie połowa przypadków jest rozpoznawana dopiero wtedy, gdy pojawią się poważne, zagrażające życiu dolegliwości. Mowa tutaj o uwięźnięciu - stanie, podczas którego dochodzi do zakleszczenia zawartości przepukliny (pętli jelitowych), przez co zaburzeniu ulega ukrwienie tych struktur. Przy braku leczenia dojść może do martwicy struktur jelita - uważa się, że aby zapobiec tym procesom, operację trzeba przeprowadzić w ciągu 8 do 12 godzin od początku objawów.
Uwięźnięcie skutkuje pojawieniem się bolesności w miejscu położenia przepukliny, możliwe jest zaczerwienie lub inna zmiana barwy skóry leżącej nad nią. Występują także objawy wynikające z niedrożności jelita, takie jak wymioty, gorączka, silne bóle brzucha, czasami z towarzyszącą przyśpieszoną czynnością serca. Co najgorsze - ten stan również początkowo może nie dawać jakichkolwiek objawów.
U niektórych pacjentów przepuklina objawia się jednak wcześniej. Może przybierać postać elastycznego guzka czy wybrzuszenia w obrębie górnej części uda bądź pachwiny, widocznego zwłaszcza przy wstawaniu z miejsca.
Rzadko występują uczucie dyskomfortu w pachwinie, ewentualnie niewielkiego nasilenia dolegliwości bólowe. W związku z taką właśnie lokalizacją tych doznań, możliwe jest błędne zdiagnozowanie problemu jako przepuklinę pachwinową.
Diagnoza tej formy przepukliny odbywa się poprzez wykonanie badania palpacyjnego uda. Zmiany bardzo często są jednak tak niewielkiej wielkości, że dla ich uwidocznienia konieczne może stać się wykonanie badania ultrasonograficznego.
Powstawanie przepukliny udowej - przyczyny
Przyczyny powstawania przepukliny udowej są związane z osłabieniem tkanek w okolicy pachwiny oraz zwiększonym ciśnieniem wewnątrz jamy brzusznej.
Do najczęstszych czynników, które mogą prowadzić do rozwoju przepukliny udowej należą:
-
osłabienie mięśni i tkanek postępujące z wiekim,
-
podnoszenie ciężkich przedmiotów,
-
przewlekły kaszel,
-
otyłość,
-
ciąża,
-
urazy lub zabiegi operacyjne w okolicy pachwiny,
-
predyspozycje genetyczne.
Jak wygląda leczenie przepukliny udowej?
Leczenie przepukliny odbywa się poprzez zabieg operacyjny (w przypadku bardzo małych zmian lekarz może zdecydować się na ich obserwowanie i odroczyć leczenie zabiegowe). Stosowane są klasyczne operacje oraz zabiegi laparoskopowe, podczas których zawartość worka przepuklinowego zostaje z powrotem odprowadzona do wnętrza jamy brzusznej, a ściana brzucha zostaje często wzmocniona dzięki implantacji specjalnej siatki.
Zdarza się możliwość odprowadzenia worka przepuklinowego - czyli po prostu umieszczenia worka przepuklinowego z powrotem w obrębie jamy brzusznej. Pacjentom zdarza się to często robić samodzielnie, jednak ze względu na ryzyko uwięźnięcia - stanowiącego stan zagrożenia życia, a występującego stosunkowo często w tej grupie przepuklin - przepukliny udowej nie wolno bagatelizować i warto skonsultować się ze specjalistą z dziedziny chirurgii.
Dlaczego operacja jest konieczna?
Operacyjne leczenie przepuklin to jedyna metoda leczenia tej przypadłości, ponieważ nawet 4 na 10 przepuklin udowych ujawnia się nagle, mogąc stanowić nawet zagrożenie życia. Przepukliny udowe muszą więc zostać zoperowane nawet wtedy, gdy nie dają objawów. Po operacji pacjenci bardzo szybko wracają do formy sprzed operacji, a ryzyko związane z zabiegiem jest niewielkie. Dlatego nie należy czekać do momentu, aż przepuklina udowa zacznie dawać objawy. Leczenie przepukliny udowej daje najlepsze rezultaty, kiedy operacja nie musi być przeprowadzana nagle, z powodu np. uwięźnięcia jej zawartości i związanym z tym niedokrwieniem czy martwicą jelit.
Źródła:
- University of California San Francisco, "Femoral (Thigh) Hernia" (gisurgery.ucsf.edu), https://gisurgery.ucsf.edu, 2024
- Andrea Goethals, Chaudhary Ehtsham Azmat, Curtis T. Adams, "Femoral Hernia" (www.ncbi.nlm.nih.gov), https://www.ncbi.nlm.nih.gov, 2023
- Jayne Leonard, "How to tell if you have a femoral hernia", MedicalNewsToday, 2023
- The British Hernia Centre, "Femoral Hernia" (www.hernia.org), The British Hernia Centre
- J. Fibak, "Chirurgia. Repetytorium.", PZWL, Warszawa, 2010