Przyczyny powstawania stulejki u dorosłych

Stulejka (łac. phimosis)  to najbardziej powszechna patologia w budowie oraz funkcjonowaniu  napletka u mężczyzn. Według danych z artykułu, opublikowanego w „Vademecum pielęgniarki i położnej – edycja 2005” wynika, iż 8-12% mężczyzn na świecie, którzy nie byli obrzezani  po narodzinach, cierpi na stulejkę oraz ma problemy ze zbyt krótkim wędzidełkiem.

Stulejka fizjologiczna występuje u niemowląt płci męskiej i utrzymuje się u 90% chłopców do trzeciego roku życia, po czym na ogół cofa się samoistnie. Jednak stulejka może się także pojawić u dorosłych mężczyzn. Aby zrozumieć  przyczyny powstawania stulejki u dorosłych, należy zapoznać się z podstawowymi informacjami z fizjologii, takimi jak prawidłowa budowa prącia.

Patomechanizm stulejki u dorosłych

Męski narząd kopulacyjny, czyli prącie, składa się z trzonu, który jest zbudowany z ciał jamistych, które w czasie erekcji wypełniają się krwią. Poza trzonem prącie składa się z tzw. żołędzi (główki), na zewnątrz której znajduje się fałd skórny, zwany napletkiem. Napletek, funkcjonujący prawidłowo, powinien zarówno w stanie spoczynku, jak też w stanie wzwodu, bezboleśnie pozwolić zsunąć się z żołędzi do tzw. rowka zażołędnego, czyli wgłębienia pomiędzy żołędzią a trzonem. Gdy tak się nie dzieje, mówimy o wystąpieniu phimosis.

Wyróżniamy stulejkę całkowitą lub częściową. W sytuacji, gdy występuje stulejka całkowita, mówimy o zwężeniu napletka uniemożliwiającym jego ściąganie, zarówno we wzwodzie jak i w stanie spoczynku. W stulejce częściowej ściągnięcie napletka jest utrudnione, jednak nie niemożliwe. Warto podkreślić, że stulejką nazywamy również stan, kiedy napletek udaje się odprowadzić do rowka zażołędnego, jednak w momencie erekcji pacjent odczuwa ból  oraz ucisk.

Dawniej uważano, iż stulejka jest wadą wrodzoną, obecnie natomiast wiadomo, że większość występujących stulejek to wady nabyte, które pojawiają się w wieku dorosłym a nawet starczym. Do głównych przyczyn powstawania stulejki zaliczane są złe nawyki higieniczne, przebyte stany zapalne cewki moczowej, żołędzi i napletka, a także powikłania cukrzycowe.

Złe nawyki higieniczne obejmują przede wszystkim nie odciąganie napletka przy oddawaniu moczu oraz niedokładną higienę żołędzi podczas codziennej kąpieli, co skutkuje odkładaniem się mastki oraz złogów rozkładającego się moczu i w efekcie powstaniem stanów zapalnych.

Warto wiedzieć, że choć stulejka nie jest zagrożeniem dla zdrowia pacjenta sama w sobie, to jednak, jeśli nie jest prawidłowo leczona, może doprowadzić do pojawienia się niebezpiecznych i uciążliwych komplikacji, takich jak bolesność współżycia, niemożliwość utrzymania prawidłowej higieny intymnej, a nawet problemy psychologiczne.

 Źródła: Stulejka. Trudny, męski problem., A.P. Szyndrowski, Wydawnictwo Apis 2005; Liszaj twardzinowy i zanikowy jako najczęstsza przyczyna nabytej stulejki, "Urologia Polska", 2002/55/3