Przyczyny zapalenia pochewek ścięgnistych (palec trzaskający)

Palec trzaskający (inaczej strzelający lub przeskakujący) jest potoczną nazwą choroby zwanej zakleszczającym zapaleniem ścięgna. Może ona występować w przebiegu procesów zwyrodnieniowych, jako skutek mikrourazów i przepracowania dłoni lub jako wada wrodzona. Ścięgna zginaczy palców dłoni przebiegają wewnątrz tzw. pochewek ścięgnistych, które produkują maź umożliwiającą płynny ruch ścięgna w pochewce. Kiedy z jakiś powodów dochodzi do zaburzenia w wytwarzaniu tego płynu, pojawia się stan zapalny i wlot pochewki ulega włóknistemu pogrubieniu, które zaciska ścięgno.

Wówczas w trakcie ruchu ścięgno drażnione jest przy każdym ruchu prostowania i zginania, pojawia się jego obrzęk, a czasami włóknienie. Często tworzy się wyczuwalny pod skórą dłoni guzek, który lekarze J.T. Houston i W.F. Wilson w 1972 r. opisali jako zbite lub skręcone włókna ścięgna zginaczy u wlotu do pochewki ścięgnistej. Guzek ten utrudnia wsuwanie się pogrubiałego ścięgna do pochewki. Od tego momentu zaburzona jest płynność zginania i prostowania zajętego palca, a próba wyprostu wymaga pokonania oporu ze słyszalnym trzaskiem i bólem.

Przyczyny zespołu trzaskającego palca

Zakleszczające zapalenie ścięgna zostało po raz pierwszy opisane przez francuskiego internistę dr A. Nottę w 1850 r. jako rozbieżność między objętością pochewki ścięgna zginacza palca a jego zawartością. Jednak przyczyna choroby została uznana za idiopatyczną, czyli o nieznanym pochodzeniu.

Do tej pory niewiele się zmieniło. Większość portali medycznych, lekarzy i klinik nie podaje jednoznacznej przyczyny, powodującej proces zapalny w pochewkach ścięgnistych. Jednak wymieniane są tzw.czynniki ryzyka, które mogą zwiększać możliwość zachorowania.

Wg obserwacji dr Dr Adrian E. Flatt z Baylor University Medical Center w Texasie najczęściej choroba pojawia się u osób między 50 a 60 r.ż. i dotyczy głównie palca serdecznego, następnie palca środkowego, małego i rzadziej wskazującego. A u kobiet procesem chorobowym często zajęty jest kciuk.

Na problem bardziej narażone są osoby, które wykonują w ciągu dnia powtarzalne ruchy dłonią, np. muzycy, operatorzy maszyn, informatycy, robotnicy czy szwaczki. To może prowadzić do powstania mikrourazów po wewnętrznej stronie dłoni. Wg  badań dr Flatt’a zapalenie pochewek ścięgnistych częściej pojawia się u osób mających inne dolegliwości okolicy dłoni, tj. zespół cieśni nadgarstka czy chorobę De Quervain’a, u chorujących na choroby reumatyczne (przede wszystkim reumatoidalne zapalenie stawów) lub cukrzycę, która jest częstą przyczyną neuropatii i chorób dłoni np. przykurczu Dupuytren'a. Wg doktora im dłużej osoba choruje na cukrzycę, tym większe jest ryzyko zachorowalności na choroby dłoni.

Dr Adrian E. Flatt podaje również, że problem trzaskającego palca może być wadą wrodzoną u dzieci. Wówczas u 30% noworodków dochodzi do samoistnego prostowania paluszka, zaś u dzieci między 6 miesiącem a 3 rokiem życia wskaźnik ten spada do 10-12%.

Trzaskający palec może być leczony na 3 sposoby: poprzez iniekcję sterydową, zabieg operacyjny metodą otwartą oraz zabieg uwalniania zajętego ścięgna metodą przezskórną. Choroba ta wymaga leczenia, ponieważ na dłuższą metę zaburza czynność dłoni i utrudnia normalne funkcjonowanie.

Żródło: ncbi.nlm.nih.gov