Punkcja torbieli piersi pod kontrolą USG

Torbiele piersi należą do łagodnych zmian gruczołu sutkowego, określane mianem łagodnej dysplazji (mastopatii). Dotyczą w głównej mierze kobiet między 35 a 50 rokiem życia, ale równie dobrze mogą wystąpić w dowolnym wieku. Torbiele należą do najczęściej występujących zmian ogniskowych w kobiecej piersi i zgodnie z danymi statystycznymi mogą dotyczyć nawet powyżej 50 % kobiet w powyżej 35 roku życia. W fizykalnym badaniu piersi wyczuwalne są pod postacią guzków, zaś w obrazie ultrasonograficznym swoim wyglądem przypominają pęcherzyki wypełnione płynem.

Ze względu na budowę torbiele piersi możemy podzielić na proste i złożone. Proste torbiele sutka mogą występować jako pojedyncze lub mnogie zmiany gruczołu piersiowego. Zazwyczaj nie dają żadnych objawów i rozpoznawane są przypadkowo podczas rutynowego badania ultrasonograficznego lub mammograficznego badania piersi. Tylko niektóre z nich mogą powodować niewielkie dolegliwości bólowe bądź wzmożoną tkliwość piersi. Kiedy ogniskowa zmiana sutka zostanie wybadana palpacyjnie (wyczuwane są jako miękkie, przesuwalne, tkliwe, ruchome guzki) podczas badania fizykalnego, wówczas prawidłowym postępowaniem jest wykonanie USG gruczołu piersiowego. Zmiany o średnicy większej od 5 mm mogą być niemal w 100% potwierdzone przy pomocy tego badania. Cechy prostej torbieli sutka w obrazie ultrasonograficznym to bezechowość, dobrze odgraniczona ściana torebki torbieli, echogeniczna ściana zewnętrzna lub torebka, charakterystyczne wzmocnienie za ścianą tylną torbieli oraz widoczne cienkie sienie brzeżne. Niespełniony którykolwiek z powyższych kryteriów wyklucza rozpoznanie torbieli prostej i wymaga dalszej diagnostyki by rozróżnić torbiel złożoną od powikłanej i określić ich charakter.

Zmiany niewielkiej wielkości i nie powodujące żadnych symptomów najczęściej pozostawiane są do dalszej obserwacji (kontrolne badanie ultrasonograficzne co 6 miesięcy). Natomiast w przypadku zmian większych, dających objawy wykonuje się punkcję obarczającą torbieli, a uzyskany materiał wysyłany jest do badania cytologicznego. Należy pamiętać, że na podłożu starych, przewlekłych torbieli może rozwinąć się nowotwór piersi (dotyczy to kilkuprocentowego odsetka kobiet).

Punkcja torbieli piersi pod kontrolą USG

Punkcja odbarczająca torbiel piersi pod kontrolą obrazu USG, czyli najczęściej biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana gruczołu piersiowego jest podstawową metodą stosowaną w opróżnianiu tego typu zmian. Badanie nie wymaga od kobiety specjalnego przygotowania. Kobieta zgłasza się do placówki w dniu badania i tego samego dnia po kilku najdalej po kilkunastu minutach może ją opuścić. Mimo braku znieczulenia, zabieg nie jest bolesny, pacjentka może odczuć pewien dyskomfort jedynie w momencie wkłucia igły. Sama procedura przeprowadzana jest w pozycji leżącej lub półsiedzącej. W pierwszym etapie badania lekarz przykładając głowicę aparatu USG do piersi i lokalizuje dokładne położenie torbieli. Następnie odkaża miejsce wkłucia igły i w dalszym ciągu pod stałą kontrolą obrazu ultrasonograficznego dokonuje nakłucia i przy pomocy strzykawki odsysa treść i opróżnia torbiel.

Część tak pobranego materiału wysyłana jest do laboratorium do badania cytologicznego, którego wynik znany jest zazwyczaj po kilku lub kilkunastu dniach. Stąd też punkcja obarczająca torbiel gruczołu piersiowego nazywana jest zabiegiem zarówno leczniczym jak i diagnostycznym. Badanie jest całkowicie bezpieczne, a kontrola obrazu ultrasonograficznego zapewnia dokładność i precyzję jego wykonania. Bardzo rzadko zdarzają się jakiekolwiek powikłania, jednak czasami może wystąpić mały krwiak na piersi w miejscu wkłucia, ból czy swędzenie. Należy wówczas skonsultować się z lekarzem, jednak takie zmiany najczęściej mijają samoistnie po kilku dniach.

Torbiele piersi charakteryzują się tendencją do miejscowej wznowy, dlatego też czasami konieczne bywa ponowne wykonanie zabiegu diagnostyczno – leczniczego. Zaznaczyć należy również, iż tylko biopsja wykonana z pełną aspiracją płynu z torbieli może zapewnić skuteczne poradzenie sobie z problemem i zminimalizować ryzyko ponownego wypełnienia zmiany płynem.

Na koniec można wspomnieć o specyficznej odmianie torbieli mogącej wystąpić w gruczole piersiowym kobiety ciężarnej, karmiącej oraz czasami będącej jeszcze we wczesnym okresie polaktacyjnym, a mianowicie o torbielach mlecznych, czyli tak zwanych galaktocelach. Galaktocele, to torbiel wypełniona mlecznym płynem. Postępowaniem z wyboru w przypadku tej zmiany jest również aspiracja jej płynu przeprowadzona pod kontrolą obrazu USG.

Podsumowując punkcja torbieli piersi pod kontrolą USG to zabieg łączący w sobie dwie natury – diagnostyczną i leczniczą. Dokładne jej wykonanie przez doświadczonego lekarza pozwala kobiecie uporać się z problemem torbieli, zminimalizować ryzyko jej nawrotu oraz poznać dokładny charakter badanej zmiany.

Źródła: Ultrasonografia – vol. 9, 39, 2009, Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia