Co to jest rezonans magnetyczny miednicy mniejszej i większej?
Rezonans magnetyczny miednicy mniejszej i większej pozwala na precyzyjną ocenę struktur anatomicznych znajdujących się w obrębie tego obszaru ciała. Badanie wykonywane jest w dwóch głównych obszarach: miednicy mniejszej, gdzie analizuje się układ moczowo-płciowy, pęcherz moczowy oraz dolny odcinek jelita grubego, a także miednicy większej, której obrazowanie skupia się na układzie pokarmowym, w tym jelicie grubym i cienkim.
MRI tego obszaru często stosuje się w diagnostyce nowotworów, wad rozwojowych oraz stanów zapalnych. Dzięki wysokiej czułości badanie umożliwia wykrywanie zmian na wczesnym etapie ich rozwoju, co ma kluczowe znaczenie w planowaniu leczenia.
Rezonans miednicy w diagnostyce chorób
U kobiet badanie MRI umożliwia ocenę narządów miednicy mniejszej, takich jak macica i jajniki, co pozwala na wykrywanie zmian nowotworowych, endometriozy czy torbieli. W diagnostyce mężczyzn rezonans wykorzystuje się do analizy prostaty oraz moszny. Jest to szczególnie przydatne w przypadkach bólu lub innych dolegliwości, których przyczyny nie udało się ustalić za pomocą innych badań.
Przykładowe zastosowania rezonansu magnetycznego miednicy:
- wykrywanie guzów jajnika i trzonu macicy,
- diagnostyka raka prostaty i jąder,
- ocena stopnia zaawansowania endometriozy,
- wykrywanie wad rozwojowych układu pokarmowego i moczowo-płciowego.
Jakie znaczenie ma kontrast w badaniu MR miednicy?
Środek kontrastowy, zwany także cieniującym, jest substancją stosowaną w rezonansie magnetycznym w celu zwiększenia widoczności badanych struktur anatomicznych. Dzięki kontrastowi możliwe jest dokładniejsze odwzorowanie szczegółów tkanek oraz wykrycie zmian, które mogłyby pozostać niewidoczne w standardowym obrazowaniu. W przypadku rezonansu magnetycznego miednicy kontrast wykorzystuje się rzadziej niż w innych badaniach, jednak jest niezastąpiony w sytuacjach wymagających szczegółowej oceny, na przykład w diagnostyce guzów, torbieli lub monitorowaniu zaawansowania nowotworów.
Rezonans magnetyczny miednicy – przygotowanie do badania
Przygotowanie do badania zależy od indywidualnego problemu zdrowotnego pacjenta. Przed badaniem zaleca się unikanie jedzenia przez co najmniej dwie godziny, a w niektórych przypadkach również oczyszczenie jelit. W dniu badania należy przynieść dokumentację medyczną, w tym wyniki wcześniejszych badań obrazowych. Pacjent powinien także zadbać o usunięcie wszelkich metalowych elementów, takich jak biżuteria czy zegarki.
Rezonans magnetyczny miednicy – przebieg badania
Badanie rezonansem magnetycznym miednicy jest bezpieczne i przebiega komfortowo dla pacjenta. Przed wejściem do pracowni należy usunąć wszystkie metalowe przedmioty, takie jak biżuteria czy zegarki, które mogą zakłócić działanie urządzenia. Pacjent kładzie się na stole aparatu MRI, a na obszar miednicy zakładana jest cewka odbierająca sygnały. Aby wyciszyć dźwięki generowane przez urządzenie, zakłada się słuchawki lub stopery.
Podczas badania pacjent musi pozostać w bezruchu, ponieważ nawet drobne ruchy mogą wpłynąć na jakość obrazu. W trakcie badania, które trwa zwykle od 40 do 60 minut, pacjent ma kontakt z technikiem poprzez system audiowizualny. W razie potrzeby można przerwać procedurę za pomocą sygnalizatora.
Rezonans magnetyczny miednicy – wskazania do wykonania badania
Wskazania do jego wykonania obejmują przede wszystkim ocenę stopnia zaawansowania chorób nowotworowych, takich jak rak gruczołu krokowego, macicy czy jajników. Badanie umożliwia również wykrywanie torbieli, guzów, stanów zapalnych, a także monitorowanie postępów leczenia.
MRI jest często stosowane jako uzupełnienie innych badań, takich jak USG czy cytologia, w przypadkach, gdy uzyskane wyniki nie są jednoznaczne. Dzięki wysokiej czułości i doskonałej jakości obrazu pozwala wykrywać nawet niewielkie zmiany, co ma kluczowe znaczenie we wczesnej diagnostyce.
Diagnostyczny rezonans magnetyczny miednicy – przeciwwskazania
Chociaż rezonans magnetyczny jest badaniem bezpiecznym, istnieją pewne przeciwwskazania do jego wykonania. Dotyczą one przede wszystkim obecności metalowych elementów w ciele pacjenta, takich jak implanty, endoprotezy czy rozruszniki serca, które mogą reagować z silnym polem magnetycznym aparatu MRI. Przed badaniem należy poinformować lekarza o takich elementach, a także o wszczepionych urządzeniach medycznych, takich jak pompy insulinowe czy neurostymulatory.
Kobiety w ciąży również powinny skonsultować się z lekarzem przed przystąpieniem do badania, choć w niektórych przypadkach rezonans jest bezpieczny w drugim i trzecim trymestrze. Dodatkowym przeciwwskazaniem może być klaustrofobia, która jednak w wielu przypadkach może zostać zniwelowana poprzez zastosowanie odpowiednich środków uspokajających.
Czy na rezonans miednicy mniejszej i większej potrzebne jest skierowanie?
Skierowanie na rezonans magnetyczny miednicy jest wymagane, jeśli badanie ma być finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). W takich przypadkach może je wystawić wyłącznie lekarz specjalista. Nawet w prywatnych placówkach skierowanie jest często konieczne, zwłaszcza gdy planowane jest zastosowanie środka kontrastowego.
Posiadanie skierowania bywa również pomocne dla technika i lekarza przeprowadzającego badanie, ponieważ wskazuje ono konkretne obszary, na które należy zwrócić szczególną uwagę. Jednak w przypadku badań wykonywanych prywatnie i bez kontrastu skierowanie zwykle nie jest wymagane.
Ile kosztuje rezonans w obrębie miednicy? Cena MRI miednicy mniejszej i większej
Koszt rezonansu magnetycznego miednicy mniejszej i większej zależy od wielu czynników, takich jak renoma placówki, lokalizacja oraz ewentualne zastosowanie środka kontrastowego. Ceny w Polsce wahają się od około 550 do 1100 zł, przy czym średni koszt wynosi około 900 zł – dot. badania miednicy mniejszej. Badanie finansowane przez NFZ jest bezpłatne, ale wymaga skierowania i często wiąże się z dłuższym czasem oczekiwania.
W prywatnych placówkach badanie można zrealizować szybciej, co bywa istotne w przypadku pilnych wskazań diagnostycznych. Warto jednak upewnić się, czy cena obejmuje wszystkie elementy badania, takie jak podanie kontrastu lub dodatkowe konsultacje z lekarzem.
Źródła:
- Fernández R. M., Ortega J.B., "Magnetic resonance imaging of pelvic endometriosis", Radiologia, 59(4), 286–296, 2017
- Hamm B., Laniado M., Saini S., "Contrast-enhanced magnetic resonance imaging of the abdomen and pelvis", Magnetic Resonance Quarterly, 6(2), 108-135, 1990
- Kostyńska M., "Rezonans magnetyczny miednicy - kiedy wykonać? Co można wykryć podczas rezonansu miednicy?", Medonet, 2024
- Woodward P.J., Gilfeather M., "Magnetic resonance imaging of the female pelvis", Semin Ultrasound CT MR, 19(1), 90-130, 1998