Rodzaje aparatów ortodontycznych - porównanie

Według międzynarodowych statystyk nawet do 60 procent osób dorosłych cierpi na rozmaite wady zgryzu. W 70 procentach są to tzw. tyłozgryzy, polegające na zaburzeniu czynności wysuwania żuchwy. W następnej kolejności, jeśli chodzi o częstość występowania, pojawiają się przodozgryzy (gdy łuk zębowy dolny jest przesunięty w tył w odniesieniu do górnego łuku), wady krzyżowe (czyli poprzeczne, wyróżniające się asymetrią w zwieraniu zębowych łuków), zgryzy otwarte (na jednym z odcinków zęby nie schodzą się) oraz wady złożone.

Większość z nich jest prosta w rozpoznaniu. Sam leczony jest niejednokrotnie w stanie je zauważyć, przeglądając się w lustrze. Dodatkowo naszą uwagę powinny zwrócić bóle głowy i karku, trzaski w stawach żuchwowo-skroniowych, kłopoty z mową czy problemy z poprawnym ułożeniem języka. Wszystkie powinny nas skierować do gabinetu ortodonty, który wykona badania mogące zakończyć się kwalifikacją do założenia aparatu ortodontycznego. Oprócz obejrzenia zgryzu przez lekarza pacjent zostaje zazwyczaj skierowany na zdjęcia RTG oraz pomiary cefalometryczne.

Warto pamiętać, że leczenie ortodontyczne można przeprowadzać już nawet u trzy-czterolatków, a w ciężkich przypadkach także u noworodków (wskazaniem jest tu zwłaszcza niedorozwinięta żuchwa). Najczęściej jednak aparaty ortodontyczne i inne elementy leczenia zaburzeń zgryzu wprowadza się do życia nie wcześniej niż sześcio-siedmiolatka. Nie ma natomiast górnej granicy, jeśli chodzi o korygowanie zgryzu. Trzeba jednak pamiętać, że leczenie ortodontyczne to leczenie długotrwałe, zazwyczaj kilkuletnie.

Innowacyjne technologie w ortodoncji - jakie aparaty masz do wyboru?

W dzisiejszych czasach pacjenci mają do wyboru szeroką gamę aparatów ortodontycznych, które wykorzystują innowacyjne technologie, aby poprawić komfort leczenia i efektywność wyników. Wśród nich znajdują się tradycyjne aparaty ortodontyczne, aparaty samoligaturujące, aparaty lingwalne oraz przezroczyste nakładki Clear Aligner. Każdy z tych typów aparatów ma swoje unikalne cechy i korzyści.

Ruchome aparaty ortodontyczne

Są to modele, które nosi się od kilku do kilkunastu godzin na dobę (zwłaszcza w nocy) i które pacjent może zdejmować samodzielnie. Z ich pomocą zniwelujemy mniejsze wady zgryzu, aparaty te zalecane są także dla dzieci posiadających jeszcze zęby mleczne (czyli średnio dla od pięcio- do jedenastolatków). Aparaty ortodontyczne ruchome najczęściej zbudowane są z płytek akrylowych oraz pętli drucianych, które połączone są sprężynami i śrubami. Konstrukcja tych urządzeń jest zawsze indywidualnie dopasowywana do pacjenta i poprzedzona pobraniem wycisku zębowego.

Aparaty ortodontyczne typu Clear Aligner

To najnowszy z rodzajów aparatów ortodontycznych. Leczenie wad zgryzu opiera się w nich na dopasowywanych do pacjenta przezroczystych nakładkach wyposażonych w sekwencje szyn (twardych, średnich oraz miękkich), które zmienia się średnio co trzydzieści dni. Są to urządzenia zdejmowane, a dodatkowo (dzięki swojej przezroczystości) mało widoczne. Zdejmuje się je przede wszystkim do posiłków i mycia zębów, ale można je także zdemontować, gdy mamy ważną rozmowę czy uroczystość. Co więcej, aparaty ortodontyczne Clear Aligner nie są wyposażane w żadne elementy mogące ranić jamę ustną, a główna konstrukcja wykonana jest z hypoalergicznego bioplastu. Co miesiąc modyfikuje się proces leczenia, zakładając nowy, bardziej dopasowany do aktualnych potrzeb model.

Stałe aparaty ortodontyczne

Ten typ urządzeń ortodontycznych wykorzystywany jest wyłącznie u tych pacjentów, którzy posiadają już wszystkie zęby stałe. Nie można ich zdejmować, gdyż przez cały proces leczniczy są naklejone na zęby za pomocą specjalnego kleju. Jeśli chodzi o budowę, aparaty stałe złożone są z zamków, pierścieni przytwierdzanych do szkliwa zębowego oraz drutu. Ich działanie polega na wywoływaniu odpowiedniego poziomu nacisku na zęby, a przez to prostowanie ich. By uzyskać zamierzony efekt, nosi się je od roku do nawet dwóch lat (zależnie od typu i zaawansowania wady zgryzu). Istnieje kilka typów omawianych przyrządów leczniczych. Wyróżniamy wśród nich między innymi:

• aparaty ortodontyczne stałe metalowe - najpopularniejsze i zarazem najtańsze. Pacjent może wybrać ich wersje posiadające zamki tradycyjne bądź te mniej widoczne (mini);
• aparaty ortodontyczne stałe tytanowe - są droższe, ale za to idealne dla pacjentów, którzy są uczuleni na nikiel występujący w modelach metalowych;
• aparaty ortodontyczne stałe estetyczne - są najmniej widoczne, przez co wybierane przez osoby, które nie chcą, by ich aparat na co dzień rzucał się w oczy. W tym wypadku kolor zamków dobierany jest do koloru szkliwa pacjenta. W zależności od wskazań lekarza i preferencji pacjenta wybrać można wersje kryształowe, szafirowe, porcelanowe lub ceramiczne. W przypadku aparatów estetycznych podczas całego procesu leczenia z diety najlepiej wykluczyć herbatę (wszystkie rodzaje), czerwone wino, papierosy, kawę, jagody, szpinak, ciemne soki i napoje czy buraki. Słowem - wskazane jest przejście na tak zwaną białą dietę.
• aparaty ortodontyczne stałe językowe (lingwalne) - montuje się je na wewnętrznej stronie łuku zębowego, dzięki czemu otoczenie ich nie widzi. Leczenie z ich pomocą trwa tyle samo co w przypadku aparatów wymienionych wyżej, jest jednak sporo droższe. Ten typ urządzeń nie jest zalecany dla pacjentów mających choroby przyzębia czy niskie zęby, trzeba też śledzić czy nie powoduje on problemów z mówieniem czy seplenienia (wtedy trzeba będzie go zdjąć).
• aparaty ortodontyczne stałe samoligaturujące - największą zaletą tych modeli jest to, że przy prostowaniu uzębienia używana jest mniejsza siła niż w aparatach tradycyjnych. Osoby leczone odczuwają więc mniejszy dyskomfort, a dodatkowo specjalna konstrukcja skraca terapię i zapewnia rzadszą konieczność wizyt w gabinecie ortodontycznym. Przekłada się to jednak na wyższą cenę tego rozwiązania.

Jakie są kluczowe różnice między aparatami?

Kluczowe różnice między aparatami ortodontycznymi można zauważyć na wielu płaszczyznach, w tym mechanizmu działania, estetyki, komfortu noszenia, higieny jamy ustnej, czasu leczenia oraz kosztów.

Mechanizm działania

Tradycyjne aparaty ortodontyczne korzystają z metalowych zamków i elastycznych ligatur do mocowania drutu, co powoduje większe tarcie i może wydłużyć czas leczenia. Z kolei aparaty samoligaturujące posiadają zamki z wbudowanym mechanizmem zamykającym, co eliminuje potrzebę stosowania ligatur i zmniejsza tarcie. Dzięki temu drut może swobodniej przesuwać się przez zamki, co nie tylko przyspiesza leczenie, ale również zapewnia większy komfort pacjentowi. Aparaty lingwalne to kolejna opcja – zamki umieszczone są po wewnętrznej stronie zębów, co czyni je niewidocznymi, ale mogą początkowo powodować dyskomfort i trudności z mówieniem. Clear Aligner, takie jak Invisalign, oferują przezroczyste nakładki wykonane z plastiku, które można zdejmować, co zapewnia estetyczny wygląd i wygodę użytkowania.

Estetyka

Estetyka aparatów ortodontycznych również znacząco się różni. Tradycyjne aparaty są widoczne ze względu na metalowe zamki, choć dostępne są także wersje ceramiczne, które są mniej widoczne. Aparaty samoligaturujące, dzięki mniejszym zamkom i braku ligatur, mogą być mniej widoczne. Aparaty lingwalne są całkowicie niewidoczne, ponieważ zamki umieszczone są za zębami. Z kolei Clear Aligner to przezroczyste nakładki, które są prawie niewidoczne, co czyni je popularnym wyborem dla osób ceniących dyskrecję.

Komfort noszenia

Komfort noszenia to kolejna istotna różnica. Tradycyjne aparaty mogą powodować dyskomfort z powodu ligatur i większego tarcia. Aparaty samoligaturujące są mniej bolesne dzięki zmniejszonemu tarciu i bardziej równomiernemu rozłożeniu sił. Aparaty lingwalne mogą na początku sprawiać pewne problemy, szczególnie w kwestii mówienia. Clear Aligner są zazwyczaj wygodniejsze, ponieważ można je zdejmować podczas jedzenia i czyszczenia zębów.

Higiena

Higiena jamy ustnej jest łatwiejsza w przypadku aparatów samoligaturujących, ponieważ brak ligatur ułatwia czyszczenie. Tradycyjne aparaty są trudniejsze do utrzymania w czystości ze względu na obecność ligatur. Aparaty lingwalne wymagają bardzo dokładnej higieny, ponieważ dostęp do niektórych miejsc jest trudniejszy. Clear Aligner są łatwe do utrzymania w czystości, ponieważ można je zdejmować do mycia zębów.

Czas leczenia

Czas leczenia różni się w zależności od rodzaju aparatu. Tradycyjne aparaty mogą wymagać dłuższego czasu leczenia z powodu większego tarcia i potrzeby częstszych wizyt kontrolnych. Aparaty samoligaturujące zazwyczaj skracają czas leczenia dzięki mniejszemu tarciu. Aparaty lingwalne mają czas leczenia podobny do tradycyjnych aparatów, ale zależy to od indywidualnych przypadków. Clear Aligner mogą mieć podobny czas leczenia do tradycyjnych aparatów, w zależności od skomplikowania przypadku.

Koszty leczenia

Koszty leczenia również się różnią. Tradycyjne aparaty są zazwyczaj tańsze na początku, ale mogą generować wyższe koszty w dłuższej perspektywie ze względu na częstsze wizyty kontrolne. Aparaty samoligaturujące mają wyższy koszt początkowy, ale mniejsze potrzeby konserwacyjne mogą obniżyć całkowite koszty leczenia. Aparaty lingwalne są zazwyczaj droższe ze względu na skomplikowaną technikę i trudniejszy dostęp. Clear Aligner mogą być kosztowne, ale to zależy od długości i złożoności leczenia.

Jak dbać o zęby gdy nosimy aparaty ortodontyczne?

Kiedy nosimy stały aparat ortodontyczny, wtedy trzeba szczególnie dbać o higienę jamy ustnej. Drobinki pożywienia mogą bowiem się osadzać na elementach konstrukcyjnych urządzenia, a dodatkowo przez aparat trudniej jest dotrzeć do niektórych powierzchni zębowych. Podczas leczenia ortodontycznego warto więc wyposażyć się w takie przybory higieniczne jak wyciorki o różnej średnicy, ortodontyczne szczoteczki z rowkiem, płyn do płukania jamy ustnej czy nitki dentystyczne z utwardzonymi końcówkami. Bezwzględnie po każdym posiłku (nawet tym małym) dokładnie myć uzębienie.