Diastema - co to?
Diastema to termin medyczny odnoszący się do widocznej przerwy lub odstępu między dwoma zębami, najczęściej między górnymi siekaczami przednimi (jedynkami). Może występować zarówno u dzieci, jak i dorosłych, i może mieć różne przyczyny oraz znaczenie estetyczne i funkcjonalne.
Przyczyny powstawania diastemy
W zależności od ułożenia siekaczy względem siebie wyróżnić możemy:
- diastemę równoległą,
- diastemę zbieżną,
- diastemę rozbieżną.
Natomiast klasyfikacja według przyczyn powstania wyróżnia:
- diastemę prawdziwą – spowodowaną przerostem wędzidełka wargi górnej (trójkątnego fałdu błony sluzowej, łączącego wargę z dziąsłem)
- diastemę rzekomą – jest ona efektem braku lub zmiejszenia siekaczy bocznych (mikrodoncja) albo występowaniem zęba nadliczbowego pomiędzy zębami siecznymi (mesiodens)
- diastemę fizjologiczną – obserwowana przed wyrżnięciem się siekaczy bocznych u dzieci pomiędzy 7 a 9 rokiem życia. Nie wymaga interwencji stomatologa i zwykle zamyka się samoistnie.
Diagnostyka diastemy
Dentysta zaczyna diagnostykę diastemy od dokładnego badania jamy ustnej pacjenta. Zwraca uwagę na przestrzenie między zębami, ich ustawienie, stan dziąseł oraz ogólną higienę jamy ustnej. Następnie lekarz precyzyjnie mierzy szerokość przerwy między zębami, aby ocenić stopień diastemy. Jeżeli przerwa nie przekracza 2 mm nie powinno to wzbudzać naszych obaw. Za wadę zgryzu uznawana jest dopiero diastema o większej szerokości. Może ona być wtedy powodem chorób przyzębia i "rozpychać" pozostałe zęby. Stomatolog, po dokładnej diagnostyce, może zaproponować najbardziej odpowiednią formę terapii, dostosowaną do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Metody leczenia diastemy
"Wiele osób jest przekonanych, że zlikwidować diastemę można jedynie dzięki leczeniu ortodontycznemu. A to nieprawda. W wielu przypadkach wystarczy prosty zabieg z użyciem wypełnień, żeby przywrócić uśmiech i pewność siebie. Jest jednak jeden warunek, zabieg taki możliwy jest tylko u osób ze zdrowymi zębami" – mówi dr Danuta Borczyk, stomatolog z Katowic.
Metoda likwidacji przerw między zębami jest każdorazowo dobierana do pacjenta. Wybierając sposób leczenia, dentyści uwzględniają nie tylko zakres leczenia, ale także to, czy pacjent pali papierosy, na co jest uczulony oraz lokalizację diastemy w łuku zębowym.
Leczenie ortodontyczne
Ortodontyczne leczenie diastemy polega na dobraniu i założeniu aparatu korygującego, który wyprostuje zęby i zlikwduje nadmierną przerwę. Pierwsze efekty widoczne będą jednak dopiero po kilku miesiącach a po zdjęciu aparatu konieczne będzie tzw. leczenie retencyjne, mające nie dopuścić do cofnięcia się zmian.
Leczenie stomatologiczne
Alternatywnym sposobem jest nałożenie licówek - cienkich porcelanowych płytek grubości ok. 2 - 5 mm, przyklejanych do oczyszczonego szkliwa zęba. Mimo, że licówki występują w różnych odcieniach i dobierane są do barwy kości zęba warto przed zabiegiem poddać się procedurze wybielania zębów.
Frenektomia
Frenektomia to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu lub modyfikacji wędzidełka, czyli małego fałdu tkanki łącznej, który łączy dwa różne obszary w jamie ustnej. Wędzidełka występują w kilku miejscach. Wędzidełko wargi górnej może powodować diastemę.
Wędzidełko wargi górnej to mały fałd tkanki łącznej, który łączy wewnętrzną stronę wargi z dziąsłem nad górnymi przednimi zębami. Gdy wędzidełko jest zbyt grube, krótkie lub nisko umiejscowione, może powodować rozciąganie i oddzielanie się górnych przednich zębów, tworząc przerwę. Frenektomia polega na chirurgicznym usunięciu lub modyfikacji wędzidełka, co eliminuje napięcie powodujące rozsunięcie zębów.
Bonding
Najmniej inwazyjną metodą jest zamknięcie diastemy z użyciem światłoutwardzalnych kompozytów, tych samych które stosowane są w plombach. Ten sposób leczenia zyskuje w Polsce coraz większą popularność, ponieważ zabieg wymaga tylko jednej wizyty (ok. 30 minut dla jednego zęba) i jest równie prosty jak założenie plomby. Wypełnienie nie zmienia swojej barwy przez wiele lat.
Co ciekawe, zlikwidowana diastema może być później odtworzona. Materiał wypełnienia jest po prostu usuwany przez stomatologa, a powierzchnia zębów odbudowuje się pod działaniem śliny i specjalnych past.
Przykładowe ceny zabiegu usunięcia diastemy z wykorzystaniem kompozytów wynoszą:
- 150-250 zł – gabinet Prima-Dent w Lublinie
- od 250 zł – gabinet Villa Dentica w Krakowie
- 300-400 zł – klinika Medi Dental w Warszawie
- ok. 600 zł – Centrum Stomatologiczne Expert Dental we Wrocławiu
Źródła:
- Jennifer Archibald, Jayne Leonard, "What is a diastema?" (www.medicalnewstoday.com), Medical News Today, 2023
- Col M. Viswambaran, Maj Gen S.M. Londhe, Maj Vijaya Kumar, "Conservative and esthetic management of diastema closure using porcelain laminate veneers", Medical Journal Armed Forces India, 71(2), 581-585, 2015
- A. Sękowska, R. Chałas, "Diastema size and type of upper lip midline frenulum attachment", Folia Morphologica,76(3), 2017
- Sumukh Nerurkar, Ranjit Kamble, Japneet Kaiser, Jeni Mathew, "Multidisciplinary Approach to Treatment of Midline Diastema With Edge-to-Edge Bite", Cureus ,14(10), 2022
Ja też zlikwidowałem diastemę za pomocą kompozytu. Efekt estetyczny jest oki, cena 550 (a więc żadna, jak dla mnie). Ale istnieje inny problem, przynajmniej u mnie, bo nikt o tym nie pisze. Po zabiegu cały czas czuję, jakby mi się guma do jedynek przykleiła. Zęby zostały poprawione prawidłowo, ale tak już mam. Czuję każdą zmianę na zębach. Wcześniej to samo miałem z implantem zębowym, przez wiele tygodni się do niego przyzwyczajałem. Teraz niby jest oki, ale wciąż go czuje. Co swoje naturalne zęby, to swoje.