Stulejka - kiedy trzeba udać się do lekarza

Znajdująca się na końcu penisa żołądź jest pokryta fałdem skórnym - napletkiem, który składa się z blaszki zewnętrznej i wewnętrznej. U dzieci blaszka wewnętrzna jest związana z żołędzią, a to jest przyczyną braku, lub ograniczonej ruchomości napletka (tzw. stulejka fizjologiczna). Taki stan jest uznawany za fizjologiczny, aż do momentu ukończenia przez dziecko 3 roku życia.  Kiedy chłopiec rośnie, blaszka wewnętrzna stopniowo uwalnia się od żołędzi i staje się możliwe odprowadzanie części napletka. W wieku około trzech lat napletek powinno się już dać całkowicie odprowadzić do rowka zażołędnego. Stan niemożności odprowadzenia napletka nazywa się stulejką. 

Stulejka fizjologiczna jest bardzo częstą przypadłością. Uważa się, że napletek jest odprowadzalny zaledwie u 50% chłopców pod koniec pierwszego roku życia, a częstość ta wzrasta do 89% wśród trzylatków. U małych dzieci należy przyjąć postawę wyczekującą, ponieważ wraz z rozwojem narządów płciowych, stopniowo zwiększa się możliwość odprowadzenia napletka i w większości przypadków udaje się uniknąć leczenia farmakologicznego jak i chirurgicznego.

Stulejka - kiedy udać się do lekarza?

Dzieci do trzeciego roku życia należy obserwować oraz dbać o higienę ich narządów intymnych. Kiedy chłopiec osiągnie trzeci rok życia, a nadal nie będzie się dało odprowadzić napletka, warto udać się do specjalisty. Podczas badania lekarz stwierdzi, czy konieczne jest wdrożenie leczenia, czy z decyzją o podjęciu terapii można jeszcze zaczekać. Takie postępowanie można przeprowadzić wyłącznie u chłopców zdrowych, u których poza stulejką nie występują żadne objawy chorobowe.

Jeśli u chłopca występuje wydzielina pod napletkiem lub są widoczne cechy zapalenia, również trzeba niezwłocznie zgłosić się do specjalisty. Podobnie należy postąpić w przypadku występowania nawracających zakażeń układu moczowego oraz gdy występują trudności w oddawaniu moczu, szczególnie gdy podczas mikcji dochodzi do rozdęcia napletka. Takie sytuacje mogą skłonić lekarza do szybszej interwencji, w celu profilaktyki wystąpienia zmian wtórnych.

Zdarza się, że w wyniku zapaleń toczących się w napletku lub w wyniku uszkodzenia mechanicznego (np. w wyniku "domowych" metod leczenia stulejki), mogą powstawać blizny. Tkanka łączna z której składa się blizna, jest niepodatna na rozciąganie, mogą powstawać również zrosty, które stanowią mechaniczną przeszkodę w odprowadzeniu napletka. W tych sytuacjach jest konieczna wizyta u specjalisty.

Doborem metody leczenia dla konkretnego pacjenta zajmuje się zwykle specjalista chirurgii ogólnej lub urologii. Leczeniem pierwszego rzutu jest zazwyczaj stosowanie maści zawierających sterydy, których zadaniem jest zmiękczenie i uelastycznienie blaszki zewnętrznej napletka w celu umożliwienia jej zsunięcia. Jeśli ta metoda jest nieskuteczna, lekarz kieruje pacjenta na leczenie zabiegowe.

Istnieją dwie główne metody operacyjnego leczenia stulejki. Można wykonać zabieg plastyczny, w którym uzyskuje się poszerzenie napletka, ale bez jego usunięcia lub obrzezanie, podczas którego napletek jest usuwany. Wybór metody zależy od zaawansowania objawów chorobowych oraz od przyczyny powstania stulejki.

Źródła: "Stulejka – chłopięca przypadłość" Menedżer Zdrowia; "Choroby układu moczowego i narządów płciowych u dzieci" www.mp.pl; "Leczenie stulejki za pomocą miejscowo stosowanego betamethazonu: analiza skuteczności i kosztów" Urologia Polska 2004/57/1; "Guidelines on Paediatric Urology" S. Tekgül, H. Riedmiller, H.S. Dogan, P. Hoebeke, R. Kocvara, R. Nijman, Chr. Radmayr, R. Stein;