Chyba każdy z nas ma w bliższej lub dalszej rodzinie kogoś, kto zmagał bądź zmaga się z rakiem. Nic dziwnego: nowotwory to dziś bardzo powszechna grupa chorób, diagnozowanych każdego roku u ponad stu tysięcy osób. Według danych, zamieszczonych na stronie Krajowego Rejestru Nowotworów, liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w naszym kraju wzrosła ponad dwukrotnie w ciągu zaledwie trzydziestu lat.
Nowotwory to grupa schorzeń, które – najprościej rzecz ujmując – polegają na nieprawidłowym, niekontrolowanym podziale i różnicowaniu komórek organizmu, które nie spełniają odpowiednich dla nich funkcji, zaburzając równowagę ustroju. Dzielą się na łagodne, złośliwe i miejscowo złośliwe. Nowotwory łagodne rozrastają się, przesuwając otaczające je tkanki, ale nie uszkadzając ich, podczas gdy nowotwory złośliwe (obejmujące około 100 chorób, ujętych w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych) mogą naciekać i niszczyć sąsiadujące tkanki, mogą także dawać przerzuty do odległych narządów. Nowotwory miejscowo złośliwe także mogą naciekać i uszkadzać okoliczne tkanki, a po usunięciu mogą dawać wznowy.
Nowotwory: druga najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce
Najczęściej występującym wśród kobiet nowotworem jest rak piersi
Według informacji, zamieszczonych na portalu zdrowegeny.pl, na nowotwory każdego roku umiera w naszym kraju niemal sto tysięcy osób – to jedna czwarta wszystkich zgonów w Polsce. Dodatkowo, jak wskazują prognozy, liczba zachorowań i zgonów, spowodowanych nowotworami, będzie rosnąć, a w niedalekiej przyszłości może stać się pierwszą przyczyną zgonów wśród osób po 65. roku życia. Już dziś, jak możemy przeczytać w raporcie „Nowotwory złośliwe w Polsce w 2014 roku”, nowotwory złośliwe są główną przyczyną przedwczesnej umieralności, zwłaszcza wśród kobiet (rak jako przyczyna przedwczesnego zgonu podawany jest u 33% młodych kobiet i ponad 50% kobiet w średnim wieku). A będzie tylko gorzej: według „World Cancer Report 2014”, opublikowanego przez IARC (International Agency for Research on Cancer – Międzynarodowa Agencja Badań nad Nowotworami, agenda WHO), w 2025 roku liczba zachorowań na raka w skali globalnej może wzrosnąć z 14 do 19 mln przypadków rocznie, a w 2035 roku będzie ich już nawet 24 mln.
Najczęściej występującym nowotworem wśród mężczyzn jest rak płuc, stanowiący niemal 1/5 wszystkich zachorowań i 1/3 zgonów na nowotwory w tej grupie. Panowie często chorują także na nowotwory gruczołu krokowego (13%) oraz raka jelita grubego (12%), w pierwszej dziesiątce znajduje się również rak żołądka, nerki oraz krtani. Kobiety najczęściej chorują na raka piersi (1/5 wszystkich zachorowań na raka wśród kobiet), nowotwory jelita grubego (10%) i raka płuc (10%), a także nowotwory trzonu macicy i jajnika (dane według Krajowego Rejestru Nowotworów).
Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli Europejski Kodeks Walki z Rakiem
Profilaktyka nowotworowa obejmuje zmianę stylu życia, w tym zwiększenie ilości spożywanych warzyw i owoców
Jak twierdzą specjaliści, nawet 90% wszystkich zachorowań na raka ma podłoże środowiskowe a nie genetyczne, a aż 30% zachorowań może mieć związek z nieprawidłową dietą, nawykami i stylem życia. Można więc wnioskować, że mamy duży wpływ na to, czy nowotwór się u nas rozwinie. Oczywiście, niektórym czynnikom nie jesteśmy w stanie przeciwdziałać, ale – wbrew pozorom – bardzo wiele znajduje się w naszych rękach. Informacje na temat zachowań, obniżających ryzyko zachorowania na raka, zawiera Europejski Kodeks Walki z Rakiem: zbiór zaleceń, dotyczących ryzykownych nawyków, z których należy zrezygnować, by zmniejszyć u siebie podatność na nowotwory, a także działań, które warto podjąć.
Na liście znajdują się czynności, które każdy z nas w łatwy sposób może wprowadzić do swojego rozkładu dnia, takie jak zwiększenie aktywności fizycznej oraz regularne spożywanie warzyw i owoców w zalecanych ilościach. Kodeks mówi też o tym, czego należy się wystrzegać: przede wszystkim palenia tytoniu – czynnego i biernego, a także otyłości (która, według badań, może zwiększać ryzyko zachorowania na kara okrężnicy, piersi, trzonu macicy i nerki) oraz nadmiernej ekspozycji na słońce, warto także ograniczyć ilość spożywanego alkoholu, który z kolei zwiększa ryzyko nowotworów górnego odcinka przewodu pokarmowego. Wśród zaleceń znajdują się także informacje o szczepieniach i badaniach: według twórców Kodeksu, warto zaszczepić się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B, należy także pamiętać o okresowych badaniach w kierunku raka szyjki macicy (kobiety po 25. roku życia), raka piersi (kobiety po 50. roku życia) oraz raka jelita grubego (kobiety i mężczyźni po 50. roku życia).
Nowotwory stanowią drugą przyczynę zgonów wśród Polaków
Nowotwory to grupa schorzeń, która wciąż stanowi duże wyzwanie dla współczesnej medycyny. I choć nowoczesne metody diagnostyczne (m.in. badania patomorfologiczne i biochemiczne, pozytronowa tomografia emisyjna) i coraz doskonalsze techniki leczenia nowotworów (w tym nóż Nano Knife czy terapia protonowa) dają szansę na powrót do zdrowia wciąż większej grupie osób, warto pamiętać, że najważniejsza pozostaje profilaktyka. Warto wziąć sobie do serca zalecenia, zawarte w Europejskim Kodeksie Walki z Rakiem, i mieć świadomość, że te proste w gruncie rzeczy działania profilaktyczne mogą uratować nam życie.
Źródła: www.onkologia.org.pl, www.zdrowegeny.pl
-
4.7/5 (opinie 3)