Nietrzymaniem moczu najogólniej nazywamy niekontrolowany wyciek moczu z pęcherza moczowego. Różne formy tego schorzenia charakteryzują się różnymi objawami i poziomem ich nasilenia.
Do najczęściej występujących zaburzeń nietrzymania moczu według International Continence Society (ICS) należą:
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu - do wycieku moczu dochodzi podczas zmian ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej, np. podczas kichania czy pracy fizycznej;
- Naglące nietrzymanie moczu - mikcja poprzedzona jest uczuciem silnego, niedającego się powstrzymać uczucia potrzeby oddania moczu;
- Postać mieszana nietrzymania moczu - łączy w sobie cechy obu wyżej wymienionych form nietrzymania moczu
Wśród metod leczenia nietrzymania moczu możemy wyróżnić postępowanie zachowawcze i operacyjne. Leczeniem pierwszego rzutu jest leczenie zachowawcze. Leczenie operacyjne wdraża się wtedy, gdy leczenie zachowawcze nie przyniesie pożądanych rezultatów lub stopień zaawansowania dolegliwości jest znaczny. Jedną z metod operacyjnych jest leczenie nietrzymania moczu z wykorzystaniem taśm.
Operacyjne metody leczenia nietrzymania moczu z wykorzystaniem taśm
Zabiegowi operacyjnemu najczęściej poddawane są osoby cierpiące na wysiłkowe NTM i niektóre formy mieszanego NTM. Jednym z najpopularniejszych obecnie zabiegów operacyjnego leczenia NTM u tych chorych jest metoda z użyciem specjalnych taśm. Idea tych operacji polega na podwieszeniu i uniesieniu cewki moczowej za pomocą wspomnianych taśm, w taki sposób, aby zapobiec niekontrolowanemu wyciekowi moczu w sytuacji nadmiernego wzrostu ciśnienia wewnątrzpęcherzowego. Elewacja cewki moczowej powoduje, że potrzebny jest większy niż wcześniej wzrost ciśnienia w pęcherzu moczowym, aby przewyższyć ciśnienie panując po zabiegu w cewce moczowej. Uzyskuje się w ten sposób prawidłowe stosunki anatomiczne i odpowiednią wartość kąta pęcherzowo-cewkowego. Z roku na rok wykonuje się w Polsce coraz więcej zabiegów z wykorzystaniem metody taśmowej. Z danych udostępnionych przez Polskie Towarzystwo Urologiczne wynika, że u 81% kobiet poddanych zabiegowi leczenia NTM za pomocą taśm dolegliwości ustąpiły całkowicie, natomiast u 16% nastąpiła znacząca poprawa.
Biorąc pod uwagę rodzaj użytej do podwieszenia cewki moczowej taśmy oraz sposobu jej implantacji wyróżnić możemy następujące odmiany zabiegu:
- TVT (tension free vaginal tape) - beznapięciowa metoda, w której końce taśmy wyprowadza się przez cięcia w okolicy spojenia łonowego;
- TOT (transobturator tape) - wyprowadzenia taśmy dokonuje się przez symetrycznych nacięcia w pachwinach;
- IVS (intravaginal sling) - tasmę przeprowadza się od strony pochwy, aż do skóry
Jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów jest operacja z użyciem beznapięciowej taśmy prolenowej, która jest stosowana w metodzie TVT. Główna różnica między zabiegami polega na sposobie dostępu do środkowego odcinka cewki moczowej i wspomnianego rodzaju użytej taśmy. Dla przykładu, w metodzie TVT chirurg przeprowadza niewielkie cięcia, około 3mm długości, w okolicy spojenia łonowego, a w metodzie TOT cięcia te wykonywane są w okolicy pachwin.
Cały zabieg operacyjny trwa około 30 minut i najczęściej jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym, bądź podpajęczynówkowym. Dla dokładnego ustawienia taśmy wykonuje się próbę kaszlową, która pozwala założyć taśmę pod prawidłowym napięciem, które koryguje schorzenie niedoprowadzając jednocześnie do problemów z mikcją. Po zabiegu może wystąpić niewielkiego stopnia krwawienie z pochwy, które nie powinno budzić niepokoju. Kluczową sprawą jest wczesna mobilizacja pacjentki po zabiegu. Nie zaleca się ciągłego leżenia w łóżku, gdyż zwiększa to ryzyko pooperacyjnej żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Pełny powrót do zdrowia następuje najczęściej w ciągu 4-6 tygodni, przy czym lekką pracę może wykonywać już po 3-4 tygodniach od zabiegu leczenia NTM.
Należy pamiętać, że operacyjne leczenie NTM, tak jak każdy inny zabieg chirurgiczny, niesie ze sobą ryzyko różnego rodzaju powikłań, do których zaliczyć trzeba m.in. infekcje ran czy przejściowe zatrzymanie moczu.
Bibliografia: 1.''Klasyfikacja nietrzymania moczu i sposoby leczenia'' P. Dębiński, T. Niezgoda, Przegląd Urologiczny 2014/5 (87); 2. "Leczenie nietrzymania moczu w Polsce" J. Kanabrocka, Przegląd Urologiczny 2007/3 (43);