W ciele człowieka występuje ponad 1000 typów komórek pełniących rozmaite funkcje. Komórki macierzyste, zwane inaczej komórkami pnia, to niewyspecjalizowane komórki organizmu, mające zdolność przekształcania się we wszystkie typy komórek występujących w organizmie, a także potencjalnie nieograniczoną zdolność do podziału i odnawiania swojej puli (proliferacji).
Wyróżnić można komórki macierzyste embrionalne (zarodkowe) – pochodzące z wczesnych faz rozwoju zarodka oraz komórki macierzyste somatyczne (dorosłe) – występujące w wykształconych już tkankach organizmów. Te drugie występują m.in. w szpiku kostnym, rogówce i siatkówce oka, miazdze zębowej, wątrobie, skórze, tkance tłuszczowej, trzustce i jelitach. Potrafią przekształcić się w dowolny typ komórki tkanki w której występują lub też w komórki innych tkanek. Wykorzystanie komórek macierzystych jest obecnie jedną z najbardziej obiecujących metod leczenia małoinwazyjnego.
Lipogems – komórki macierzyste z tkanki tłuszczowej
Jednym z najnowszych "wcieleń" terapii komórkami macierzystymi jest wykorzystanie preparatu Lipogems, czyli oczyszczonej i poddanej "obróbce" własnej tkanki tłuszczowej pacjenta, która może być implantowana w miejsca wymagające regeneracji lub naprawy uszkodzonej tkanki.
Oprócz tkanki tłuszczowej Lipogems zawiera liczne naczynia włosowate, w których znajdują się komórki zwane perycytami. Są to komórki tkanki łącznej otaczające śródbłonek naczyń krwionośnych, umożliwiające obkurczanie i budowanie naczyń. W procesie rozdrabniania tkanki tłuszczowej następuje uwolnienie perycytów, które ulegają przetworzeniu w mezenchymalne komórki macierzyste (ang. mesenchymal stem cells – MSC). Chrakterystyczną cechą MSC jest zdolność przekształcania się w dowolny typ komórek wyspecjalizowanych, m.in. kostnych, mięśniowych, ścięgien i więzadeł. Powstrzymują one także procesy bliznowacenia, zwiększają unaczynienie oraz powstrzymują procesy obumierania komórek z powodu niedotlenienia. Produkowana przez nie proteina LL37 wykazuje właściwości przeciwzapalne i bakteriobójcze.
Komórki macierzyste - zastosowanie
Terapia komórkami macierzystymi jest w fazie badań, jednak w piśmiennictwie można znaleźć informacje o skuteczności leczenia. Być może wprowadzenie komórek macierzystych do mięśnia sercowego po zawale, pozwoli zapobiec martwicy i upośledzeniu czynności skurczowej serca. Działanie immunomodulujące komórek macierzystych daje nadzieję na przełom w leczeniu chorób o podłożu autoimmunologicznym. Badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych w medycynie są niezbędne i być może pozwolą na wprowadzenie medycyny i leczenia w nową epokę, gdzie choroby będzie można leczyć na wczesnym ich etapie przy pomocy małoinwazyjnych metod. Już teraz można korzystać z możliwości, jakie daje system Lipogems w medycynie estetycznej, czy w ortopedii.
Mezenychmalne komórki macierzyste są cennym narzędziem medycyny regeneracyjnej, znajdującym zastosowanie m.in. w:
- medycynie estetycznej (np. rewitalizacja i odmłodzenie skóry twarzy i rąk)
- chirurgii plastycznej (powiększanie piersi, pośladków, modelowanie łydek)
- leczeniu zmian zwyrodnieniowych stawów i ścięgien
- entezopatiach (łokieć tenisisty, łokieć golfisty, kolano skoczka)
- rekonstrukcji tkanek kostnych i chrzęstnych oraz krążków międzydyskowych kręgosłupa
Technika Lipogems pozwala wykonać całą procedurę w ciągu jednej wizyty w gabinecie zabiegowym. Jeden gram tkanki tłuszczowej zawiera około 500 razy więcej mezenchymalnych komórek macierzystych niż ta sama ilości szpiku kostnego. Dodatkowo, komórki macierzyste pochodzące z tkanki tłuszczowej starzeją się znacznie wolniej niż te pochodzące ze szpiku. Nie występują również ograniczenia wiekowe dla pobierania jak i skuteczności ich zastosowania. Leczenie łysienia komórkami macierzystymi to obecnie jedna z najskuteczniejszych dostępnych nieinwazyjnych metod.
Przebieg leczenia komórkami macierzystymi Lipogems
Sposób przeprowadzenia liposukcji podczas zabiegu Lipogems jest minimalnie inwazyjny. W ciągu zaledwie kilku minut pozyskiwany jest materiał gotowy do implementacji w miejsce wymagające regeneracji. Zabieg jest wykonywany z wykorzystaniem specjalnego zestawu Lipogems, który jest zestawem jednorazowego użytku. Zapewnia on sterylność pobranym tkankom w czasie trwania całej procedury.
Tkanka tłuszczowa pobierana jest od pacjenta w znieczuleniu miejscowym do przygotowanego wcześniej zestawu. Następnie jest ona poddawana procesowi mechanicznego rozdrobnienia w roztworze soli fizjologicznej, której zadaniem jest obniżenie ryzyka uszkodzenia pobranych tkanek. Dzięki nieenzymatycznym procesom oczyszczania otrzymywany jest gotowy do użytku materiał bogaty w komórki macierzyste, naczynia krwionośne oraz perycyty. Zastosowanie takiej technologii umożliwia utrzymanie żywotności 90% pobranych komórek macierzystych. Ostatnim etapem zabiegu jest podanie gotowego lipoaspiratu w wybrane miejsce. Cała procedura trwa około 1,5h.
Jedną z głównych zalet metody jest jej mała inwazyjność i brak konieczności namnażania komórek w laboratorium. Przeszczep własnej tkanki tłuszczowej sprawia, że nie występuje ryzyko jego odrzucenia przez organizm. Zabieg Lipogems nie wymaga hospitalizacji - pacjent może wyjść do domu w ciągu kilku godzin po jego zakończeniu.
Komórki macierzyste - cena
Cena zabiegu Lipogems w Polsce może znacząco się różnić w zależności od miejsca, gdzie jest przeprowadzany, zakresu procedury oraz obszaru ciała, który ma być poddany terapii. Koszty mogą również zależeć od doświadczenia i renomy kliniki, w której wykonywany jest zabieg.
Ostateczna cena może być ustalona indywidualnie po konsultacji z lekarzem lub kliniką oferującą usługę Lipogems. Zazwyczaj koszty takich zabiegów w Polsce zaczynają się od kilku tysięcy złotych (około 6 000 zł), ale mogą być znacznie wyższe, szczególnie w przypadku bardziej zaawansowanych procedur lub obszarów ciała.
Źródła:
- Carlo Tremolada, "Mesenchymal stem cells and regenerative medicine: how lipogems technology make them easy, safe and more effective to use" (medcraveonline.com), https://medcraveonline.com/, 2017
- Carlo Tremolada, Valeria Colombo, Carlo Ventura, "Adipose Tissue and Mesenchymal Stem Cells: State of the Art and Lipogems® Technology Development" (link.springer.com), https://link.springer.com/, 2016
- Nassim Rajabzadeh, Ezzatollah Fathi, Raheleh Farahzadi, "Stem cell-based regenerative medicine" (sci.amegroups.org), https://sci.amegroups.org/, 2019
excelent ...jestem po zabiegu od wczoraj ..czuje sie dobrze ..wykonywany zabieg na zwyrodnienie kolan...jestem pelna optymizmu...ja wierze...ze mozna obejsc sie bez op.eracji....ale trzeba zalecenia lekarza..akceptowac..i..obowiazkowo..zdrowe..aktywne..zycie...zdrowa dieta..do konca.....ja...bede fit...dobrze ze sa kliniki w polsce prywatne...i tylko tam...bede pacjetka.....powodzenia dla lekarzy......i mozliwosci...leczenia...tu w kraju zycze....i serdecznie pozdrawiam ....z austrii..........u.s.