Terapia Orthokine w ortopedii i medycynie sportowej

Choroba zwyrodnieniowa stawów, zwana również osteoartrozą, jest przewlekłym schorzeniem stawów, w przebiegu którego dochodzi m.in. do zaburzeń syntezy tkanki chrzęstnej, powstawania tzw. wyrośli kostnych (osteofitów) czy rozwoju procesu zapalnego w strukturach błony maziowej stawu i okolicznych tkanek. Do uszkodzeń stawów i w konsekwencji zaburzeń ich prawidłowej funkcji, dochodzi także w przebiegu innych chorób, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń rumieniowaty układowy. Przewlekła dysfunkcja stawów rozwinąć się może również jako konsekwencja stanów zapalnych mięśni czy ścięgien. 

Jedną z najnowocześniejszych nieoperacyjnych metod leczenia stanów zapalnych i choroby zwyrodnieniowej stawów jest tzw. terapia Orthokine, która stopniowo coraz bardziej zyskuje na popularności i zainteresowaniu, zarówno ze strony pacjentów, jak i lekarzy.

Metoda Orthokine została opracowana i opatentowana przez niemieckiego biologa molekularnego dr Julio Reinecke'go i chirurga dr Peter'a Wehling'a w Düsseldorfie. Dwuletnie badanie, dotyczące osteoartrozy stawu kolanowego, opublikowane w sierpniu 2008 roku w czasopiśmie medycznym ,,Osteoarthritis and Cartilage'' potwierdziło bezpieczeństwo i skuteczność terapii Orthokine. Jedną z metod, która w swoim przebiegu i założeniach wykazuje pewne podobieństwa do terapii Orthokine, jest zabieg ostrzykiwania z wykorzystaniem tzw. osocza bogatopłytkowego (ang. Platelet-rich plasma; PRP), który w swoich założeniach polega najogólniej na pobraniu od pacjenta określonej objętości krwi, jej odwirowaniu i wstrzyknięciu choremu zawartych w niej czynników wzrostowych, które pobudzają odnowę, wzrost i rozwój określonych tkanek.

Sposób działania i założenia terapii Orthokine

Orthokine jest terapią, która najogólniej polega na wprowadzenia do organizmu pacjenta składników przeciwzapalnych, wyekstrahowanych z jego własnej krwi. W tym celu, dzięki specjalnemu przygotowaniu pobranej od pacjenta próbki krwi, możliwe jest uzyskanie w preparacie podwyższonego stężenia m.in. tzw. antagonistów receptora interleukiny-1 (ang. interleukin; IL). Interleukiny są związkami chemicznymi, obecnymi naturalnie w naszej krwi, które m.in. pośredniczą w komunikacji i oddziaływaniach pomiędzy poszczególnymi komórkami, wchodzącymi w skład układu odpornościowego. W prawidłowych warunkach interleukiny umożliwiają chociażby prawidłową reakcję i obronę organizmu na wnikający do ciała czynnik zakaźny. Antagonistami z kolei nazywamy takie substancje, które w swoim działaniu wykazują blokujący wpływ na pracę danego receptora.

Antagoniści receptora dla interleukiny-1 wpływają zatem na ograniczenie i zahamowanie toczącej się w rejonie naszego ciała reakcji zapalnej. Konsekwencją podania pacjentowi preparatu z podwyższoną zawartością interleukiny-1 jest zatem ograniczenie przewlekłych doznań bólowych, dalszej destrukcji i degradacji powierzchni stawowych i poprawa codziennego komfortu i zdolności funkcjonalnych chorego, cierpiącego na osteoartrozę czy inne choroby stawów, w przebiegu których dochodzi do powstania i rozwoju przewlekłego stanu zapalnego.

Jakie są wskazania do zastosowania terapii Orthokine?

Poza omówiony powyżej wskazaniami, dotyczącymi stanów zapalnych czy choroby zwyrodnieniowej stawów, terapia Orthokine znajduje zastosowanie u osób aktywnie i od wielu lat uprawiających niektóre rodzaje sportu. Nadmiernego stopnia przeciążenia poszczególnych stawów czy ich urazy i mikrourazy wykazują znamienny wpływ na wzrost ryzyka rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów. Sytuacje takie mają m.in. miejsce, kiedy osoby na co dzień nieuprawiające sportu decydują się np. w trakcie urlopu na podjęcie nagłego, gwałtownego i obciążającego stawy wysiłku fizycznego, co dla przykładu ma miejsce podczas jazdy na nartach. Niestety, również wieloletnie dźwiganie ciężarów, czy to podczas pracy, czy rekreacyjnej aktywności fizycznej, wykazuje negatywny wpływ na funkcję stawów.

Dodatkowo terapia Orthokine znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu niektórych postaci bólów pleców i odpowiadającego im odcinka kręgosłupa. W tych przypadkach przyczyną rozwoju nawracających dolegliwości bólowych mogą być przebyte urazy kręgosłupa czy nadwaga lub otyłość, które wpływają na zwiększenie obciążenia poszczególnych kręgów.

Kwalifikacja i przebieg zabiegu z wykorzystaniem antagonistów dla interleukiny-1

Etapy terapii Orthokine związane są z pobraniem krwi i następczym wstrzyknięciem odpowiednio zmodyfikowanego preparatu krwiopochodnego do ciała pacjenta. W tym celu, najczęściej z żyły ramiennej, pobiera się odpowiednią ilość krwi, którą następnie inkubuje się, przez określoną ilość czasu, w temperaturze około 37 stopni. W tym czasie w pobranej próbce krwi, dochodzi do syntezy znacznych ilości czynników przeciwzapalnych, które znajdują się głównie w objętości krwi, zlokalizowanymi ponad opadłymi elementami morfotycznymi krwi, czyli w surowicy. Ostatecznie, dzięki dokładnemu oddzieleniu surowicy od elementów morfotycznych krwi, możliwa staje się aplikacja, przy użyciu specjalnych strzykawek, surowicy, zawierającej czynniki przeciwzapalne w bezpośrednią okolicę zmienionego zapalnie stawu.

W celu uzyskania jak najlepszego efektu zazwyczaj niejednokrotnie wykonuje się całą serię wstrzyknięć bogatej w czynniki przeciwzapalne surowicy krwi pacjenta. Najczęściej zabiegi tego typu przeprowadza 1-2 w tygodniu, a czas trwania całej terapii jest ustalany indywidualnie dla każdego chorego. Zazwyczaj pozytywne efekty związane z zastosowaniem terapii Orthokine trwają przeciętnie około dwóch lat.

W celu prawidłowego zakwalifikowania pacjenta do leczenia przy wykorzystaniu terapii Orthokine konieczna jest wizyta u lekarza, podczas której m.in. zebrany będzie wywiad, dotyczący historii zdrowotnej pacjenta oraz przeprowadzone zostanie badanie przedmiotowe. Jako że zabieg Orthokine związany jest z pobieraniem krwi i parenteralnym (czyli z naruszeniem ciągłości tkanek) wprowadzaniem zmodyfikowanej surowicy krwi pacjenta, najczęściej zleca się dodatkowe badania laboratoryjne, których celem jest m.in. ocena morfologii i parametrów krzepliwości krwi takich jak INR czy APTT.

Sama procedura, z racji faktu, że danemu pacjentowi aplikuje się jego własną, odpowiednio zmodyfikowaną surowicę krwi, uznawana jest za wysoce bezpieczną i obarczoną niewielkim ryzykiem wystąpienie działań niepożądanych czy powikłań. 

Jakie są ceny terapii Orthokine w Polsce i na świecie?

Ceny terapii Orthokine w leczeniu zapaleń i choroby zwyrodnieniowej stawów w polskich klinikach wahają się zazwyczaj w przedziale od około 800 do 4 900 zł. Na wycenę procedury wpływ mają m.in. wizyty kwalifikacyjne i kontrolne czy ilość koniecznych do aplikacji dawek odpowiednio zmodyfikowanej surowicy krwi pacjenta. Dla przykładu, cena terapii Orthokine w warszawskiej klinice ortopedycznej Europejskiego Centrum Leczenia Chorób Cywilizacyjnych wynosi około 4 600 zł, a w zielonogórskiej klinice rehabilitacyjnej Ortholine terapia taka to wydatek rzędu 2 800 zł. Dla porównania, ceny terapii Orthokine za granicą, np. w Litewskiej klinice Nordorthopaedics zaczynają się od około 640 € (2 750 zł) dla cyklu dwóch iniekcji w przeciągu 7 dni, a w niemieckim Gelenk Klinik Orthopaedic Hospital cena czterech iniekcji kosztuje 1 200 € (5 200 zł). Z kolei w brytyjskich klinikach ortopedycznych cena jednego zastrzyku w ramach terapii Orthokine to 450 funtów, co w przeliczeniu na złotówki daje kwotę ponad 2 200 zł.

Bibliografia: www.who.int