Hemoroidy to inaczej guzki krwawnicze i żylaki odbytu (łac. varices haemorrhoidales). Guzki krwawnicze wewnętrzne według teorii Thomsona są to jamiste połączenia tętniczo-żylne o średnicy 3-15 mm. Każdy człowiek posiada żylaki odbytu, fizjologicznie u dorosłego człowieka występuję ok. 3-4 hemoroidów wewnętrznych. Pełnią one funkcję pomocniczą, regulacyjną oraz gazoszczelną.
Jest wiele teorii opisujących patogenezę choroby hemoroidalnej, ale najczęściej wymieniana jest teoria hemodynamiczna, mechaniczna i zapalna. Do rozwinięcia schorzenia i wystąpienia objawów predysponują przewlekłe zaparcia i związane z tym wydłużone parcie na stolec, ciąża i okres okołoporodowy, zła dieta, częste stosowanie środków przeczyszczających, biegunki, siedzący tryb życia oraz wykonywanie pewnych zawodów (zawodowi kierowcy pojazdów) i niektóre dyscypliny sportowe (ciężarowcy, strongmani).
Dane mówiące o częstości występowania objawów choroby są różne i wahają się od klilku procent do nawet prawie 90%. Żylaki odbytu położone są powyżej linii grzebieniastej odbytu, gdzie brak jest nocyceptorów, czyli receptorów przewodzących ból i ten fakt sprawia, iż ból nie jest charakterystycznym objawem choroby hemoroidalnej. Pojawia się w IV stopniu choroby, gdy wypadnięciu żylaków odbytu towarzyszy obrzęk unerwionej skóry wokół odbytu. Podstawowym objawem jest świeże krwawienia najczęściej podczas defekacji oraz wypadanie guzków krwawniczych na zewnątrz. Krwawienie może być małe, widoczne jedynie na papierze lub obfite, mogące prowadzić nawet do niedokrwistości.
Rozpoznanie stawiane jest przez chirurga, proktologa i opiera się na badaniu podmiotowym i przedmiotowym pacjenta. Każdy chory poza obowiązkowym badaniem per rectum powinien mieć wykonaną rektoskopię, a po 40 roku życia kolonoskopię. W diagnostyce różnicowej należy brać pod uwagę inne możliwe przyczyny krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym w głównej mierze nowotwory.
Leczenie choroby hemoroidalnej zależy od stopnia jej zaawansowania i może przebiegać jako leczenie zachowawcze lub chirurgiczne, wśród którego wyróżniamy metody instrumentalne i klasyczne. Do mniej inwazyjnych technik zaliczamy m.in. krioterapię, sklerotyzację, foto-, termo- i elektrokoagulację czy leczenie przy zastosowaniu gumowych podwiązek.
Ostatnio największą popularność zdobywają techniki minimalnie inwazyjnego leczenia choroby hemoroidalnej. Osiągnięcia współczesnej medycyny i techniki pozwalają na skuteczne leczenie chirurgiczne wraz z jednoczesnym zachowaniem minimalnego ryzyka okołooperacyjnego z późniejszym szybkim powrotem do pełnej sprawności. Stosunkowo nowym zabiegiem, który łączy powyżej opisane cechy jest usuwanie żylaków odbytu przy użyciu ThermoStaplera. Technika ta jest próbą połączenia działania siły fizycznej narzędzia z przepływem prądu o wysokiej częstotliwości, ale o niskim napięciu (efekt termiczny). Dzięki temu możliwe jest szczelne zamknięcie naczynia, wykonane w szybkim tempie, bez użycia dodatkowych podwiązek, nici itp. Opiera się to na zmianie struktury w budowie kolagenu i elastyny, co powoduje naturalne zamknięcie naczynia. Operator przy użyciu specjalnych kleszczyków przecina i jednocześnie koaguluje i zamyka patologicznie zmienione naczynie. Dzięki urządzeniu mogą ulec zamknięciu tętnice i żyły o średnicy do 7 mm. Jak zapewnia producent ryzyko uszkodzenia otaczających tkanek przy użyciu ich urządzenia jest minimalne. Po zamknięciu naczynia następuję automatyczne odłączenie przepływu prądu. Powoduję to ograniczenie dolegliwości bólowych oraz minimalizuje ryzyko powikłań. Potwierdzają to także dotychczasowe badania oceniające efekt leczniczy produktu w różnych dziedzinach chirurgii, z których wynika, iż ból po operacji był niewielki i konieczność stosowania leków anelgetycznych wśród leczonych pacjentów była mniejsza w stosunku do operacji technikami klasycznymi.
Zabieg jest przeprowadzany w trybie ambulatoryjnym, w ramach Chirurgii Jednego Dnia. Zazwyczaj stosowane jest krótkotrwałe znieczulenie ogólne. Pacjent po zabiegu opuszcza klinikę w ciągu kilku godzin. Nie jest one niestety refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
W chwili obecnej usuwanie hemoroidów ThermoStaplerem nie jest jeszcze szeroko dostępne. Jednak mając na uwadze dobre wyniki badań testujących to urządzenie, coraz więcej placówek będzie chciało posiadać go w swojej ofercie leczenia. Leczenie hemoroidów za pomocą prądu o wysokiej częstotliwości (RFITT) jest stosowane w wielu klinikach. Jednak opierają się one na innych, jak do tej pory bardziej dostępnych urządzeniach, Hemoron i Celon. Cena terapii wykorzystującej RFITT oscyluje w granicach 3000-4000 zł.
Źródła: emed.pl, portal medscape, Medycyna Praktyczna, czytelniamedyczna.pl