Tomografia komputerowa 3D

Tomografia komputerowa jest nowoczesną procedurą diagnostyczną, wykorzystującą właściwości wiązki promieniowania rentgenowskiego do szybkiego i precyzyjnego zobrazowania w trójwymiarze (3D) zarówno tkanek miękkich, jak i struktur kostnych. Jest to obecnie podstawowy typ badania obrazowego, umożliwiający uwidocznienie struktur śródczaszkowych. 

Tomografia komputerowa powinna być wykonana jak najszybciej m.in. w przypadku udaru mózgu dla zróżnicowania pomiędzy udarem niedokrwiennym i krwotocznym, badanie to pozwala też wykryć obecność guza śródczaszkowego albo krwiaka pourazowego. Dokładne obrazowanie sąsiednich struktur umożliwia wykorzystanie tomografii komputerowej do oceny zaawansowania wielu procesów patologicznych, takich jak nowotwory, rozrosty nienowotworowe lub procesy zapalne.

Jak działa tomografia komputerowa 3D?

Emitowana przez lampę rentgenowską wiązka promieniowania przechodzi przez poszczególne tkanki, ulegając (w zależności od ich rodzaju) odpowiedniemu osłabieniu. Wartość takiego osłabienia promieni zapisuje cyfrowo układ detektorów znajdujących się po przeciwnej stronie głowicy emisyjnej. Każdy z detektorów oblicza moc wyemitowanej dawki promieniowania. Na podstawie tych obliczeń można precyzyjnie określić wartość liniowego współczynnika osłabienia promieniowania. Czas potrzebny detektorom do wykonania obliczeń nie przekracza kilku sekund, natomiast liczba pomiarów może wynosić kilkaset tysięcy dla jednej tkanki. Każda z tkanek stanowi w badaniu warstwę podzieloną na określoną liczbę pikseli. Piksele stanowią elementy przestrzenne o kształcie prostopadłościanów, których grubość zależy od zaprogramowanej warstwy. Wyniki pomiarów są analizowane i przetwarzane przez odpowiedni program komputerowy, umożliwiający wizualizację obrazu na monitorze a następnie zapisywane na twardym dysku.

Tomografia komputerowa 3D – przygotowanie i przebieg badania

Tomografia zaplanowana (w przeciwieństwie do badania nagłego, np. powypadkowego) przeprowadzana jest z wykorzystaniem środka kontrastującego (cieniującego), którego zadaniem jest pomoc w uwidocznieniu pewnych elementów na obrazie. Obecnie wykorzystuje się głównie tzw. kontrasty niejonowe, które są lepiej wydalane z organizmu. Ze względu na fakt, że zawierają jod niewskazane jest ich podawanie osobom z chorobami tarczycy oraz cukrzykom przyjmującym leki zawierające metforminę. Przed badaniem należy poinformować lekarza o ewentualnej ciąży, karmieniu piersią, cukrzycy, astmie, katarze siennym, niewydolności nerek lub jaskrze.

Przed rozpoczęciem badania metodą tomografii komputerowej pacjent powinien być na czczo przez co najmniej przez 6 godzin, zażyć wszystkie przyjmowane leki oraz wypić dużą ilość wody, ponieważ środek kontrastujący wydalany jest wraz z moczem. Wskazane jest także dostarczenie wyników badania na poziom kreatyniny, której poziom jest wyznacznikiem pracy nerek – przy ich znacznej dysfunkcji podanie kontrastu mogłoby okazać się szkodliwe.

Pacjent, zgłaszający się na badanie tomograficzne, wypełnia ankietę ze szczegółowymi pytaniami dotyczącymi m.in. chorób przewlekłych, przyjmowanych leków oraz stanu zdrowia. Po jej weryfikacji przez pielęgniarkę prowadzony jest do gabinetu zabiegowego, gdzie za pomocą dożylnego wenflonu otrzymuje środek kontrastujący i w razie konieczności może przebrać się w specjalne, jednorazowe ubrania (eliminujące konieczność leżenia nago w trakcie badania). Należy także zostawić w depozycie metalowe przedmioty, biżuterię, zegarki i urządzenia elektroniczne, które mogłyby zakłócić przebieg badania.

W pomieszczeniu tomografu pacjent układany jest w pozycji leżącej i w miarę możliwości powinien pozostać w bezruchu. Całe badanie, zależnie od wielkości obszaru który obejmuje, trwa około 10-15 minut, a jego przeprowadzenie nie wiąże się z wystąpieniem jakichkolwiek dolegliwości (oprócz sporadycznych reakcji alergicznych na środek kontrastujący). Wynik dostarczany jest w formie obrazów zapisanych na płycie CD oraz opisu sporządzonego przez wykonującego badanie lekarza-radiologa.