Tomografia komputerowa w diagnostyce stomatologicznej

Diagnostyka obrazowa była używana w stomatologii już od końca XIX w., kiedy wykonano pierwsze prześwietlenie struktur jamy ustnej. Od tego czasu minęło już ponad 100 lat, co przyniosło rozwój znacznie bardziej zaawansowanych technik. Obecnie w diagnostyce stomatologicznej poza konwencjonalnymi zdjęciami RTG, stosuje się metody tomografii komputerowej, dzięki której można uzyskać trójwymiarowe obrazy, w znacznie szybszym czasie. Chociaż pochłaniana dawka promieniowania jest większa niż w przypadku zwykłego prześwietlenia, z pomocą tomografu można uzyskać nieproporcjonalnie więcej informacji. 

Do najbardziej zaawansowanych, a zarazem najnowszych technik obrazowania wykorzystywanych w stomatologii należy tomografia stożkowa (CBCT – Cone-Beam Computed Tomography). Bazuje ona na algorytmie opracowanym oryginalnie w 1984r. przez Feldkampa i wspólników, na łamach Journal of the Optical Society of America. Wiązka promieniowania rentgenowskiego przybiera w niej kształt stożka, a rozdzielczość uzyskiwanych obrazów jest niezwykle wysoka. Po raz pierwszy została wykorzystana w Angii, w 1997r. Popularność tej metody w Polsce wzrosła wraz z rozwojem jednej z dziedzin stomatologii - implantologii. Dzięki niej można precyzyjnie zaplanować zabieg, a także dokonać selekcji właściwego rodzaju implantów, które zostaną wszczepione pacjentowi.

Tomografia komputerowa – jakie ma zastosowania w stomatologii

Tomografia komputerowa w diagnostyce stomatologicznej ma liczne zastosowania. CBCT jest obecnie rutynowo wykonywanym badaniem przed założeniem implantów zębowych. Poza implantologią, tomografia wykorzystywana jest również w endodoncji. Uzyskany jej drogą obraz zębów, jest bardzo dokładny i umożliwia zaplanowanie leczenia stomatologicznego nawet w trudniejszych przypadkach. Przykładem zastosowania tomografii komputerowej w diagnostyce stomatologicznej, jak podaje Endodoncja w Praktyce, mogą być przypadki nieudanego leczenia kanałowego. Dzięki zastosowaniu tomografii komputerowej można odwzorować nietypowy przebieg kanałów zębowych, który jest częstą przyczyną nieskutecznego zabiegu. Lekarz stomatolog świadomy anatomicznych przeszkód, może uniknąć powikłań związanych z leczeniem kanałowym, co nie tylko sprawia ból, ale może również spowodować dodatkowe obciążenie finansowe.

Klasyczne zdjęcie RTG, które jest projekcją dwuwymiarową, nie pozwala uwidocznić wszystkich kanałów zębów. Bakterie, które przetrwały w ukryciu po leczeniu mogą spowodować nawrót stanu zapalnego. Obrazami uzyskanymi drogą tomografii komputerowej posługują się również chirurdzy szczękowi, przed planowanymi zabiegami w obrębie zatok lub żuchwy, a także ortodoncji. Dokonanie dokładnych pomiarów oraz zobrazowanie wad zębów, oraz lokalizacji zębów zatrzymanych, pozwala dobrać odpowiedni aparat korekcyjny. W periodoncji tomografia, komputerowa dzięki trójwymiarowości obrazu, pozwala dokładnie oszacować ubytki w przestrzeniach międzyzębowych, które na prześwietleniu mogą być słabo widoczne.

O konieczności wykonania badania tomograficznego powinien decydować lekarz stomatolog, ponieważ jej użycie wiąże się z narażeniem na szkodliwe promieniowanie jonizujące. Cena stomatologicznego badania tomografii komputerowej to około 110 – 300 zł, w zależności od zakresu badania.

Bibliografia: Alamri, Hadi Mohammed, et al. "Applications of CBCT in dental practice: a review of the literature."General dentistry60.5 (2011): 390-400. Feldkamp, L. A., L. C. Davis, and J. W. Kress. "Practical cone-beam algorithm."JOSA A1.6 (1984): 612-619. Seget, Śmigiel. „Zastosowanie stożkowej tomografii cyfrowej w diagnostyce i powtórnym leczeniu kanałowym. Opis przypadku.” Endodoncja w praktyce, 1 (2014), 36-44.