Zgodnie z danymi Europejskiego Towarzystwa Rynologicznego, ostre zapalenie zatok przynosowych dotyczy 6-15% populacji, natomiast postać przewlekła (objawy utrzymujące się powyżej 12 tygodni) występuje u 5-15%. Liczby te będą stale rosnąć, ze względu na wzrastającą alergizację środowiska. Jednocześnie zwraca się uwagę na to, iż tylko 2-4% przypadków przewlekłego zapalenia zatok przynosowych jest diagnozowana przez lekarzy, a co za tym idzie - właściwie leczona.
Zatoki przynosowe to występujące w twarzoczaszce przestrzenie wypełnione powietrzem, mające połączenie z jamą nosową. Wyróżnia się zatoki czołowe, szczękowe, komórki sitowe oraz zatokę klinową. Struktury te pełnią ważną rolę w oczyszczaniu, nawilżaniu i ocieplaniu wdychanego powietrza. W warunkach fizjologicznych w zatokach nie występuje płyn ani śluz, który w przebiegu choroby zatok przynosowych gromadzi się i stanowi pożywkę dla rozwoju drobnoustrojów.
Diagnostyka chorób zatok przynosowych za pomocą tomografii komputerowej
Diagnostyka obrazowa stosowana w rozpoznaniu chorób zatok przynosowych umożliwia dokładną ocenę tych struktur anatomicznych oraz zmian patologicznych, odpowiadających za zapalenie zatok obocznych nosa. Najprostszą i najczęściej stosowaną metodą jest RTG zatok, natomiast do najbardziej zaawansowanych należą tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny.
Tomografia komputerowa (TK) jest uważana za najbardziej czułą i przydatną metodę w diagnostyce stanów chorobowych zatok. Ta bezinwazyjna metoda pozwala precyzyjnie ocenić zarówno kości, jak i tkanki miękkie w otoczeniu zatok, co jest istotną przewagą nad rezonansem magnetycznym, który ukazuje zmiany chorobowe jedynie w tkankach miękkich. Dzięki TK zatok możemy zobrazować wszystkie struktury anatomiczne, zmiany patologiczne, np. torbiele, ropnie, zmiany rozrostowe – ich wielkość i położenie, powietrzność zatok, zmiany zapalne (widoczne jako pogrubienie błon śluzowych), wady budowy zatok przynosowych oraz jamy nosowej czy kompleksy ujściowo-przewodowe.
Tomografia komputerowa zatok jest wykonywana najczęściej w przypadku niejasnych lub nieprawidłowych wyników innych badań, najczęściej RTG zatok. Często dopiero obraz TK umożliwia postawienie właściwego rozpoznania. Badanie jest również niezbędne w przypadku konieczności operacyjnego leczenia pacjenta, ponieważ umożliwia dokładne zobrazowanie anatomii jamy nosowej i zatok, co ułatwia planowanie i bezpieczne wykonanie zabiegu, a po jego przeprowadzeniu – pozwala ocenić efekt leczenia. Wskazaniem do wykonania TK zatok są również stany pourazowe w obrębie twarzoczaszki, ponieważ badanie umożliwia wykrycie uszkodzeń, ich lokalizacji, a także zasięgu w obrębie czaszki. Metoda wskazana jest również w ocenie wad i anomalii wrodzonych zatok przynosowych oraz w diagnostyce zmian zapalnych zatok przynosowych. TK zatok pozwala również na wykrycie guzów nowotworowych w obrębie zatok i jamy nosowej, zarówno pierwotnych wywodzących się z tych struktur, jak i zmian naciekających z sąsiednich obszarów. Ze względu na szczególnie dobre obrazowanie struktur kostnych, TK zatok jest również przydatne w wykrywaniu wszelkich destrukcji ścian kostnych zatok, będących wynikiem przewlekłych stanów zapalnych lub zmian nowotworowych.
Tomografia komputerowa zatok to nieocenione narzędzie diagnostyczne, w zależności od wskazań może być wykonana z lub bez użycia środka kontrastowego. Badanie jest bezbolesne, nieinwazyjne i trwa mniej niż minutę. Dostępne jest w ramach świadczenia gwarantowanego (długi czas oczekiwania) oraz prywatnie. Cena TK zatok w prywatnych placówkach waha się od 180 zł w Katowicach do 400 zł w Warszawie i Poznaniu.
Bibliografia: J. Fokkens et al.: European Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps, 2012. Rhinology, March 2012, vol. 50, Suppl 23; Homer et al.: Podręcznik Tomografii Komputerowej. Medipage, Warszawa 2008; Wójcik et al.: Obrazowe metody diagnostyki zapalenia zatok obocznych nosa u dorosłych. Zdrowie i Dobrostan, 2/2014.
-
4.4/5 (opinie 72)