Tomografia zatok

Tomografia komputerowa z promieniem stożkowym to stosunkowo nowa technika obrazowania – w Europie pojawiła się w latach 80-tych XX wieku, by kilka lat później zawędrować do USA. Badanie tą metodą opiera się na promieniowaniu jonizującym. W jego trakcie lampa RTG emituje wiązkę promieniowania o kształcie stożka (a nie – jak w tomografii spiralnej – wachlarza) i wykonuje pełen obrót wokół głowy pacjenta (360 stopni). Następnie obraz jest odpowiednio obrabiany komputerowo, by finalnie przybrać trójwymiarową postać badanego obszaru ciała, cechującą się bardzo wysoką rozdzielczością.

Tomografia stożkowa CBCT – zalety

CBCT coraz częściej pojawia się w gabinetach stomatologicznych, a także w placówkach laryngologicznych. Dzięki zaawansowanej technologii sprawdza się w wielu dziedzinach stomatologii, począwszy od ortodoncji, periodontologii czy endodoncji, przez chirurgię twarzowo-czaszkową i stomatologiczną, a skończywszy na implantologii. Jest efektywna również w diagnostyce stawu skroniowo-żuchwowego (m.in. w ocenie urazów w obrębie wyrostka kłykciowego żuchwy, zmian zwyrodnieniowych w stawie, w pomiarze sklepienia dołka stawowego).

Do największych atutów CBCT należy możliwość rekonstrukcji przestrzennych i uwidocznienie badanych struktur w trzech wymiarach. Badanie pozwala zobaczyć obszary niewidoczne na standardowych zdjęciach RTG (np. zmiany patologiczne w obrębie zatoki, jej kształt, wielkość i pojemność), a także zmierzyć grubość błony śluzowej. W porównaniu z tradycyjną walcową spiralną tomografia stożkowa CBCT jest znacznie szybsza, trwa od 10 do 40 sekund (klasyczna – od kilku do kilkunastu minut). Nie trzeba podawać żadnych kontrastów, ponadto CBCT wymaga ok. 10-krotnie mniejszej dawki promieniowania, na jakie narażony jest pacjent. Badany jest naświetlany tylko raz, kolejne etapy odbywają się cyfrowo, a wynik jest dostępny od razu. Jeszcze jedną istotną zaletą metody CBCT jest cena – niższa od badań klasycznej tomografii komputerowej.

Jedynym ryzykiem wiążącym się z badaniem tomografią stożkową jest ekspozycja na promieniowanie jonizujące, przy czym należy pamiętać, że w porównaniu z konwencjonalną diagnostyką tomograficzną dawka promieniowania w CBCT jest od 10 do 20 razy mniejsza. Badanie jest wykonywane przy zastosowaniu zasady ALARA (As Low As Reasonably Possible), ograniczającej narażanie pacjenta na promieniowanie do niezbędnego minimum.

Jak wygląda badanie metodą CBCT?

Tomografia stożkowa CBCT jest badaniem bezbolesnym, nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. Bezpośrednio przed nim należy zdjąć biżuterię, okulary (metalowe), technik może również poprosić badanego o wyjęcie protezy stomatologicznej.

Większość aparatów CBCT umożliwia przybranie przez pacjenta pozycji siedzącej. Ponadto są zaprojektowane w sposób, który zapewnia komfort badanemu i eliminuje uczucie klaustrofobii.

Wskazania do wykonania tomografii zatok

Tomografia jest często wykorzystywana w diagnostyce nawracających stanów zapalnych zatok, ale to nie jedyne zastosowanie tego badania. Lekarz może zlecić tomografię zatok, jeśli wyniki innych badań (np. RTG) są niejasne lub nieprawidłowe. Tomografię wykonuje się, aby wykryć ewentualne uszkodzenia zatok i określić ich lokalizację. Ponadto służy do oceny zasięgu urazów w obrębie czaszki czy wad rozwojowych twarzoczaszki. Tomografia znajduje zastosowanie w wykrywaniu nowotworów zatok i jamy nosowej przy ocenie granic i naciekania, co jest bardzo ważne w określaniu stopnia zaawansowania nowotworu. Badanie wykonuje się także przed planowanymi zabiegami operacyjnymi oraz po leczeniu, aby skontrolować jego efekty.

Badaniu warto poddać się np. przy dolegliwościach bólowych, w tym bólu głowy bądź zatok. W warszawskiej pracowni Diagdent pacjenci mogą wykonać tomografię najtaniej w stolicy, w cenie 150 zł (wraz z opisem).