Jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jaskra jest najczęstszą przyczyną nieodwracalnej utraty wzroku na świecie. Obecnie żyje na świecie około 4,5 mln osób, które utraciły wzrok właśnie z powodu jaskry. Istotą choroby jest postępujące uszkodzenie nerwu wzrokowego, powstałe w wyniku zwiększonego ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Obecny stan wiedzy nie pozwala na całkowite, przyczynowe wyleczenie jaskry. Możliwe jest natomiast spowolnienie lub nawet zahamowanie postępu choroby. Dostępne są metody farmakologiczne, zabiegi laserowe oraz klasyczne zabiegi chirurgiczne, których celem jest spowolnienie wytwarzania oraz ułatwienie odpływania cieczy wodnistej z gałki ocznej.
Przełom w terapii jaskry - prowadzenie laserów do okulistyki
Wprowadzenie laserów do terapii jaskry było swojego rodzaju przełomem w okulistyce. W sytuacji, kiedy farmakoterapia nie dawała wystarczającego obniżenia ciśnienia w gałce ocznej, trzeba było przeprowadzić u chorego zabieg operacyjny, który jest obarczony sporym ryzykiem powikłań. Od momentu wprowadzenia do okulistyki laserów, stanowią one drugą linię walki z jaskrą - po farmakoterapii, a przed klasycznym leczeniem chirurgicznym. W tym celu stosuje się zwykle laser argonowy lub laser diodowy. Wadą takiej terapii jest powstawanie w jej przebiegu bliznowacenia beleczkowania, przez co zabieg daje stosunkowo krótki efekt i nie można go powtarzać.
Kolejna rewolucja w okulistyce miała miejsce w roku 1995, kiedy to Latina i Park po raz pierwszy zastosowali w leczeniu jaskry laser neodymowo-yagowy (Nd:YAG). Ściślej rzecz ujmując, wykorzystuje się wiązkę drugą harmoniczną pulsowego lasera Nd:YAG o długości fali 532 nm, a zabieg nosi nazwę selektywnej trabekuloplastyki laserowej (SLT). Istotą zabiegu SLT jest fakt, że promień lasera działa selektywnie na melaninę składających się na beleczkowanie melanosomów. W miejsce uszkodzenia wędrują monocyty i makrofagi, których zadaniem jest usuwanie nieprawidłowego barwnika oraz innych substancji, powodujących utrudnienia w odpływie cieczy wodnistej oka. Po ich zlikwidowaniu, ciecz może sprawniej przepływać i uzyskuje się obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Autorzy pracy "Comparison of the morphologic changes after selective laser trabeculoplasty and argon laser trabeculoplasty in human eye bank eyes" badali zmiany histopatologiczne, tworzące się w kącie przesączania cieczy wodnistej po wykonaniu trabekuloplastyki argonowej (ALT) oraz selektywnej trabekuloplastyki laserowej (SLT). Okazało się, że po zabiegu z wykorzystaniem lasera argonowego zaobserwować można koagulację tkanek, uszkodzenie włókien kolagenowych, wysięk włóknikowy oraz uszkodzenie komórek endotelialnych. Po zabiegu SLT zmiany są minimalne, można zaobserwować niewielką ilość pęknięć beleczkowania. Badanie to potwierdza bezpieczeństwo selektywnej trabekuloplastyki laserowej.
Co to jest selektywna trabekuloplastyka laserowa SLT?
Selektywna trabekuloplastyka laserowa (SLT) to procedura laserowa stosowana w leczeniu jaskry w celu obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jest to technika, która ma na celu selektywne docieranie do wybranych komórek w trabekule, czyli struktur odpowiedzialnych za odpływ cieczy wodnistej z oka.
Podczas procedury SLT laser emituje pulsujące światło o odpowiedniej długości fali, które jest absorbowane przez melaninę obecną w trabekule. Powoduje to selektywne niszczenie wybranych komórek, co prowadzi do udrożnienia w układzie odpływowym i poprawy przepływu cieczy wodnistej.
Kiedy stosuje się zabieg trabekuloplastyki?
Selektywna trabekuloplastyka laserowa (SLT) jest stosowana w leczeniu jaskry, szczególnie w przypadkach, gdy farmakoterapia nie przynosi wystarczającego obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, a przed podjęciem decyzji o tradycyjnej operacji chirurgicznej. SLT może być stosowana w różnych formach jaskry, takich jak:
- jaskra pierwotnie zamykającego się kąta przesączania,
- jaskra pierwotna lub wtórna otwartego kąta,
- jaskra wtórna zamykającego się kąta,
- w niektórych przypadkach jaskry u dzieci i młodzieży.
Długotrwałe efekty zabiegu SLT
Minimalna ilość zmian, pozostałych w gałce ocznej po zabiegu SLT pozwala na wyciągnięcie wniosku, że zabieg ten można wykonywać kilkakrotnie, co nie jest możliwe podczas zabiegów, wykorzystujących inne rodzaje lasera. Jest to szczególnie istotne u pacjentów, którzy nie wyrażają zgody na leczenie operacyjne oraz u młodych chorych, u których prawidłowe leczenie może pozwolić na zachowanie dobrej ostrości wzroku oraz prawidłowego pola widzenia przez wiele lat.
Trabekuloplastyka laserowa cena
Koszt zabiegu trabekuloplastyki laserowej może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak lokalizacja, klinika, doświadczenie lekarza oraz ewentualne dodatkowe procedury. Zwykle koszty takiego zabiegu wahają się w przedziale od 400 do 600 złotych. Ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub placówką medyczną, aby uzyskać dokładne informacje na temat kosztów i ewentualnych dodatkowych opłat.
Źródła:
- Mandy Oi Man Wong, Isabel SW Lai, Poemen Puiman Chan i inni, "Efficacy and safety of selective laser trabeculoplasty and pattern scanning laser trabeculoplasty: a randomised clinical trial" (bjo.bmj.com), BMJ Journals
- Tomislav Sarenac, Anela Bečić Turkanović, Peter Ferme and Tomaž Gračner, "A Review of Selective Laser Trabeculoplasty: “The Hype Is Real”" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2022
- Marcus Ang, Clement C. Tham & Chelvin C. A. Sng, "Selective laser trabeculoplasty as the primary treatment for open angle glaucoma: time for change?" (www.nature.com), https://www.nature.com/, 2019
- Skaat Alon, "Selective Laser Trabeculoplasty: A Clinical Review" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2013
- Karin R. Pillunat, Greta A. Kocket, Robert Herber, Carolin S. Jasper, Janine Lenk & Lutz E. Pillunat, "Efficacy of selective laser trabeculoplasty on lowering intraocular pressure fluctuations and nocturnal peak intraocular pressure in treated primary open-angle glaucoma patients" (link.springer.com), Springer Link, 2022
- Peiyun Wang, Sarmad Akkach, Nicholas H. Andrew, Anthony P. Wells, "Selective Laser Trabeculoplasty: Outcomes of Multiple Repeat Treatments", https://www.sciencedirect.com/, 2021