U kogo najczęściej pojawiają się halluksy?

Halluksem nazywane jest zniekształcenie stopy, które polega na podwichnięciu stawu śródstopnopaliczkowego w obrębie I palca stopy. Sprawia to, że paluch kieruje się „do wewnątrz”, a na  jego bocznej stronie pojawia się zgrubienie zbudowane z nawarstwionych tkanek miękkich, które powoduje dyskomfort i rozlany ból, obejmujący całą stopę u 25% osób. Przyczynia się to do problemów z chodzeniem, co może znacznie utrudniać normalne funkcjonowanie, pracę i przeszkadza w podejmowaniu aktywności fizycznej. 

Jak wykazuje badanie naukowe MOBILIZE Boston Study, halluksy stanowią problem niemal 6/10 kobiet, ale również co czwartego mężczyzny. Inne badania mówią, że kobiety zmagają się z tym problemem znacznie częściej, a stosunek kobiet do mężczyzn wynosi 9:1. Obecnie wiadomo, że w powstawaniu halluksów biorą udział nie tylko czynniki związane z ogólnym stylem życia, ale wiele znaczenia przypisuje się naszym genom.

Kto jest najbardziej narażony na powstawanie halluksów?

Powstawaniu halluksów sprzyjają różne czynniki, i wiele zależy od płci. Wśród mężczyzn halluksy najczęściej pojawiają się u osób z nadwagą (BMI 25-29,9) oraz płaskostopiem, które zwiększają ryzyko tej choroby zwyrodnieniowej odpowiednio 2 i 2,4 razy, a mniejsze znaczenie ma wiek. Natomiast u kobiet w powstawaniu halluksów duże znaczenie ma nie waga, a przede wszystkim rodzaj obuwia - częste noszenie modnych, wysokich obcasów wyraźnie sprzyja ich występowaniu. Naukowcy tłumaczą to spowodowanym przez nie większym naciskiem, wywieranym w obrębie małego palca stopy i w jego pobliżu i mniejszym w obrębie palucha. Utrzymywanie się tego stanu coraz bardziej pogłębia istniejące zniekształcenie.

Wielu specjalistów podkreśla również rolę obciążeń genetycznych – występują około 38% mężczyzn i 39% kobiet, których rodzice mieli taką deformację stóp, jak podają obserwacje naukowców w ramach badania Framingham Foot Study. Znaczy to, że jeśli w naszej rodzinie problem jest częsty, należy szczególną wagę przywiązywać do jakości obuwia, które nosimy. Niewygodne buty mogą przyczynić się do dodatkowego zaostrzenia problemu, a także sprawić, że halluks wystąpi w młodszym wieku. Dobrym wyborem z pewnością nie są buty z wąskim czubkiem, które uciskają boczne części stopy, i uwierają przy noszeniu. Korzystne natomiast są buty z wkładkami, które mogą nawet służyć do korekcji halluksów.

Osoby cierpiące na choroby stawów również znajdują się w grupie ryzyka powstawania halluksów, ponieważ zmienia się sposób ich chodu, a w konsekwencji - kształt stopy. Z tego samego powodu występują również częściej u osób, które cierpią na choroby układu nerwowego, jak stwardnienie rozsiane, porażenie mózgowe, czy neuropatię związaną z cukrzycą, w której ucisk wywierany przez buty może nie być odczuwalny, w związku z uszkodzeniem nerwów.

Naukowcy z Journal of dance medicine&science oraz Foot & Ankle International mają jednak dobre wiadomości dla zwolenników tańca, a przede wszystkim – baletnic, u których wywierane są duże naciski na przednią część stopy. Jak wykazują liczne badania, ryzyko, że rozwinie się u nich halluks nie jest większe, niż u reszty populacji.

Rozpoznanie halluksów nie musi wiązać się z koniecznością poddania się zabiegowi chirurgicznemu. Rehabilitacja, zmiana obuwia oraz stosowanie wkładek ortopedycznych może zapobiec pogłębianiu się deformacji. Chorobami stóp zajmują się specjaliści podolodzy. Konsultacja u podologa kosztuje ok. 50-80zł, ale często w przypadku poddawania się zabiegom (usuwanie zrogowaceń, masaż) jest bezpłatna.

Bibliografia: Kernozek, Thomas W., Abdulaziz Elfessi, and Steven Sterriker. "Clinical and biomechanical risk factors of patients diagnosed with hallux valgus." Journal of the American Podiatric Medical Association 93.2 (2003): 97-103.Hannan, Marian T., et al. "High heritability of hallux valgus and lesser toe deformities in adult men and women." Arthritis care & research 65.9 (2013): 1515-1521.Einarsdottir, Hildur, Staffan Troell, and Anders Wykman. "Hallux valgus in ballet dancers: a myth?." Foot & ankle international 16.2 (1995): 92-94. Davenport, Kathleen L., Liane Simmel, and Nancy Kadel. "Hallux valgus in dancers: a closer look at dance technique and its impact on dancers' feet."Journal of Dance Medicine & Science 18.2 (2014): 86-92. www.mountsinai.org