Co to jest USG płuc i na czym polega badanie?
Ultrasonografia płuc wykorzystuje fale ultradźwiękowe do obrazowania struktur znajdujących się w obrębie klatki piersiowej. Procedura ta trwa zazwyczaj 10–15 minut i nie wymaga wcześniejszego przygotowania ze strony pacjenta. Przed rozpoczęciem lekarz przeprowadza wywiad, często uzupełniony o klasyczne osłuchiwanie klatki piersiowej.
Samo badanie odbywa się w pozycji leżącej, z odsłoniętą górną częścią tułowia. Na skórę nakładany jest specjalny żel, który umożliwia skuteczne przewodzenie fal ultradźwiękowych, a następnie lekarz przesuwa głowicę ultrasonograficzną po badanym obszarze.
Wyniki USG płuc są dostępne bezpośrednio po zakończeniu procedury – pacjent otrzymuje dokumentację obrazową oraz opis z interpretacją stanu zdrowia, uwzględniający ewentualne zmiany patologiczne.
Zalety USG płuc:
- brak promieniowania jonizującego,
- możliwość wykonywania wielokrotnie w krótkim czasie,
- diagnostyka nawet bardzo drobnych zmian.
Kiedy wykonuje się USG płuc?

USG płuc znajduje zastosowanie w wielu sytuacjach klinicznych, w szczególności w diagnostyce i monitorowaniu schorzeń układu oddechowego. Do najczęstszych wskazań należy:
- przewlekły kaszel,
- ból w klatce piersiowej,
- trudności w oddychaniu,
- urazy klatki piersiowej,
- krwioplucie.
Badanie jest nieocenione w wykrywaniu płynu w jamie opłucnej, ocenie stanu zapalnego płuc czy rozpoznawaniu odmy opłucnowej. Może być także stosowane w kontroli stanu pacjenta po zabiegach torakochirurgicznych.
Diagnostyka przy pomocy USG jest szczególnie przydatna u dzieci, ze względu na wysoką dostępność, brak promieniowania oraz możliwość uzyskania natychmiastowego wyniku. Należy jednak pamiętać, że jako badanie obrazowe USG ma swoje ograniczenia – nie zawsze daje możliwość pełnej oceny struktur zlokalizowanych w głębi płuca lub przysłoniętych przez kości, np. mostek. Ponadto interpretacja uzyskiwanych obrazów zależy od doświadczenia lekarza.
Czy USG wykryje zapalenie płuc i inne choroby?
USG płuc umożliwia rozpoznanie wielu schorzeń układu oddechowego, takich jak:
- zapalenie płuc,
- odma opłucnowa,
- zatorowość płucna,
- stłuczenie płuca,
- obrzęk płuc,
- ropniaki i ropnie,
- zwłóknienia miąższu płucnego.
USG płuc a COVID-19

Podczas pandemii COVID-19 USG płuc zyskało szczególne znaczenie. Choroba ta często powoduje zmiany w obwodowych partiach płuc, które są trudne do wykrycia innymi metodami we wczesnym stadium. Ultrasonografia, mimo ograniczonej penetracji ultradźwięków przez tkankę wypełnioną powietrzem, umożliwia ocenę patologii widocznych w pobliżu opłucnej.
W diagnostyce COVID-19 stosowane są różne techniki obrazowania – od 4- do nawet 14-strefowego badania płuc, pozwalającego na ocenę nasilenia zmian. W miarę postępu choroby w USG widoczne stają się artefakty, takie jak linie B, których liczba koreluje z ciężkością stanu pacjenta. Z czasem mogą pojawiać się także konsolidacje, świadczące o zaawansowanym zajęciu płuc.
Czy na USG płuc potrzebne jest skierowanie?
Skierowanie na USG płuc wymagane jest wyłącznie w przypadku badania finansowanego w ramach NFZ. Pacjenci korzystający z usług prywatnych nie muszą przedstawiać skierowania.
Jak się przygotować do ultrasonografii płuc?
USG płuc nie wymaga specjalnego przygotowania, jednak dla komfortu badania warto:
- zachować higienę ciała,
- unikać palenia przed badaniem,
- ubrać się wygodnie, by łatwo odsłonić klatkę piersiową,
- w przypadku dzieci – wytłumaczyć im przebieg badania.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania USG płuc?
USG płuc można przeprowadzać niemal u każdego pacjenta – niezależnie od wieku. Podstawowym przeciwwskazaniem są zmiany skórne w miejscu badania, takie jak rany czy infekcje.
Ile kosztuje USG płuc i gdzie można je wykonać?
Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średnia cena za USG płuc wynosi 201 zł, przy czym najniższa cena to 100 zł, natomiast najwyższa – 280 zł.
Źródła:
- Mazurek H., "Jaka jest rola USG płuc w różnicowaniu przyczyn kaszlu lub duszności u dzieci?", mp.pl, 2023
- Przybył M., Machura E., "Lung ultrasound in children", Polish Journal of Paediatrics, 97 (1), 39-43, 2022
- Więcław A., Pawliczak R., "Znaczenie badania ultrasonograficznego płuc w diagnostyce COVID-19", Polish Journal of Allergology, 10,4, 286–294, 2023