USG ślinianek

Co to jest USG ślinianek i jak przebiega badanie?

USG ślinianek to nieinwazyjne badanie obrazowe umożliwiające ocenę budowy, wielkości i stanu gruczołów ślinowych oraz wykrycie ewentualnych zmian patologicznych. Wykorzystuje fale ultradźwiękowe, które przenikają przez skórę i tworzą obraz na monitorze urządzenia ultrasonograficznego. Badanie zazwyczaj wykonuje się w pozycji leżącej, z głową odchyloną w celu odsłonięcia szyi. Lekarz, używając głowicy aparatu, którą wcześniej smaruje specjalnym żelem, dokładnie ocenia ślinianki i – jeśli to konieczne – okoliczne węzły chłonne. Cała procedura trwa około 20 minut i nie wiąże się z żadnym ryzykiem dla zdrowia.

Zanim lekarz przystąpi do badania, przeprowadzi wywiad medyczny, zapyta o objawy i choroby towarzyszące oraz zbada fizykalnie ślinianki i okoliczne węzły chłonne. Dzięki temu uzyska pełny obraz kliniczny i będzie mógł skutecznie wykorzystać możliwości diagnostyczne USG.

Kiedy należy wykonać USG ślinianek?

USG ślinianek wykonuje się w przypadku podejrzenia chorób gruczołów ślinowych, zwłaszcza gdy występują niepokojące objawy takie jak:

• powtarzający się ból w okolicy uszu i gardła,
• uporczywa suchość jamy ustnej,
• widoczne lub wyczuwalne powiększenie ślinianek,
• ropna wydzielina z gardła.

Typowe wskazania do badania USG ślinianek:

• opuchlizna i tkliwość w okolicy żuchwy,
• obecność guzka pod żuchwą,
• nieprzyjemny zapach z ust pomimo dbania o higienę,
• uczucie suchości w ustach,
• u dzieci: niepokój, rozdrażnienie, trudności z połykaniem, opuchnięcie twarzy i szyi.

Jakie zmiany może wykryć USG ślinianek?

Badanie USG pozwala wykryć różnego rodzaju schorzenia ślinianek, od zapaleń i kamicy, po zmiany nowotworowe. Najczęstsze zmiany widoczne w USG ślinianek:

• kamica gruczołów ślinowych,
• ostre i przewlekłe stany zapalne (bakteryjne i wirusowe),
• torbiele, ropnie i zwłóknienia,
• łagodne guzy, np. gruczolaki,
• nowotwory złośliwe, np. raki płaskonabłonkowe.

Podczas USG możliwe jest również wykrycie:

• wad wrodzonych (hipoplazja, dodatkowe gruczoły),
• sialoz (nieprawidłowości związanych z powiększeniem gruczołów i zmianą ich spoistości),
• stanów pourazowych, takich jak krwiaki i ropnie powstałe po urazach twarzy.

USG ślinianek a USG węzłów chłonnych – czy to to samo?

USG ślinianek i USG węzłów chłonnych to dwa różne badania, jednak często wykonywane są łącznie. Obszary te są anatomicznie bliskie, a zmiany w gruczołach ślinowych mogą wpływać na stan sąsiadujących węzłów chłonnych.

Czy USG ślinianek jest bezpieczne?

USG ślinianek to całkowicie bezpieczna i nieinwazyjna metoda diagnostyczna, którą można wykonywać zarówno u dorosłych, jak i u dzieci – bez żadnych ograniczeń wiekowych. Podobnie jak inne badania ultrasonograficzne nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, dzięki czemu nie stanowi obciążenia dla organizmu i może być powtarzane dowolną liczbę razy, również w krótkim odstępie czasu.

Czy na USG ślinianek potrzebne jest skierowanie?

Wykonanie USG ślinianek może odbywać się zarówno w ramach publicznej opieki zdrowotnej (NFZ), jak i w placówkach prywatnych. W przypadku badań finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia konieczne jest przedstawienie ważnego skierowania od lekarza.

Jeżeli zdecydujesz się na badanie prywatne, nie potrzebujesz skierowania – wystarczy umówić się na wizytę w wybranej placówce. Jest to rozwiązanie często wybierane przez tych pacjentów, którzy chcą wykonać USG szybko i bez oczekiwania w kolejce.

Przygotowanie do badania – czy trzeba być na czczo?

USG ślinianek nie wymaga specjalnych przygotowań ze strony pacjenta. Można je przeprowadzić o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłków – nie ma konieczności pozostawania na czczo. Zadbaj jednak o odpowiedni strój – unikaj ubrań zasłaniających szyję, takich jak golfy. Najlepiej sprawdzą się luźne T-shirty lub koszulki z szerokim dekoltem, które pozwolą lekarzowi swobodnie przeprowadzić badanie. Przed USG należy także zdjąć biżuterię z okolicy szyi i uszu – łańcuszki, wisiorki, duże kolczyki mogą utrudniać wykonanie badania.

Po zakończeniu USG możesz od razu wrócić do codziennych obowiązków – badanie nie wpływa na samopoczucie i nie wymaga żadnej rekonwalescencji.

USG ślinianek – interpretacja wyników: co oznacza nieprawidłowy wynik?

Nieprawidłowy wynik USG ślinianek może oznaczać obecność różnych zmian w budowie i strukturze gruczołów ślinowych, które wymagają dalszej diagnostyki lub leczenia.

Do najczęściej wykrywanych nieprawidłowości należą:

• powiększenie jednej lub obu ślinianek,
• obecność kamieni w przewodach ślinowych (kamica),
• cechy stanu zapalnego – np. obrzęk, zmiana spoistości,
• zmiany ogniskowe: torbiele, ropnie, guzy łagodne i złośliwe,
• urazy pourazowe – np. krwiaki, które mogą przekształcić się w ropnie.

W przypadku nowotworów złośliwych możliwe jest stwierdzenie naciekania sąsiednich tkanek przez zmiany rakowe, co lekarz ocenia już podczas USG. Jednak ostateczna diagnoza w takich przypadkach musi być potwierdzona wynikiem histopatologicznym uzyskanym po biopsji.

Gdzie można wykonać USG ślinianek i ile kosztuje?

Badanie USG ślinianek wykonasz zarówno w placówkach publicznych (po uzyskaniu skierowania), jak i prywatnych. Pamiętaj – szczegółowy cennik i listę placówek wykonujących USG ślinianek znajdziesz m.in. na stronie kliniki.pl. Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średni koszt badania prywatnego wynosi ok. 205 zł, przy czym najwyższa cena nie powinna przekraczać 300 zł, natomiast najniższa to ok. 100 zł.