USG stawów biodrowych u niemowląt (i dzieci)

Dysplazja stawów biodrowych u niemowląt

Dysplazja stawów biodrowych to nieprawidłowość w budowie stawu, która może rozwinąć się zarówno przed, jak i po narodzinach dziecka. Przyczynami są m.in. predyspozycje genetyczne, ograniczona ruchomość w macicy, nieprawidłowe ułożenie płodu (np. położenie miednicowe), małowodzie, ciąża mnoga oraz duża masa urodzeniowa noworodka.

Wrodzona dysplazja dotyczy około 5% noworodków, natomiast zwichnięcie biodra – 1%. Jej niewykrycie może skutkować zaburzeniami chodu, asymetrią kończyn, a nawet trwałą niepełnosprawnością ruchową. W pierwszym badaniu fizykalnym neonatolog ocenia stan bioderek m.in. poprzez testy Ortolaniego, Barlowa, objaw Galeazziego, a także symetrię fałd pośladkowych i zakres odwodzenia nóg. Nieprawidłowości w którymkolwiek z tych testów są wskazaniem do wykonania USG.

Kiedy należy wykonać USG bioderek u niemowlaka?

Zalecane jest, by pierwsze USG bioderek zostało wykonane między 4. a 6. tygodniem życia dziecka. Badanie w tym okresie pozwala z dużą dokładnością ocenić strukturę i rozwój stawów, uwzględniając fizjologiczną niedojrzałość typową dla pierwszych tygodni życia.

Jeśli dziecko należy do grupy podwyższonego ryzyka, USG należy wykonać już w pierwszym tygodniu życia. Po ukończeniu trzeciego miesiąca życia najczęściej zleca się badanie kontrolne – wówczas można dokładnie ocenić, czy rozwój bioder jest prawidłowy, a ewentualna niedojrzałość przekształciła się w stan fizjologiczny.

Jakie są wskazania do wcześniejszego USG?

Wskazaniami do wykonania USG już w 1. tygodniu życia są:

• zauważalne skrócenie jednej kończyny,
• ograniczenie odwodzenia w stawie biodrowym,
• dodatni objaw Ortolaniego lub Barlowa,
• asymetria fałd pośladkowych (jako objaw dodatkowy, niejednoznaczny).

Do czynników ryzyka zalicza się:

• położenie miednicowe w ciąży,
• występowanie dysplazji w rodzinie (u rodziców lub rodzeństwa),
• inne wady wrodzone narządu ruchu (np. kręcz szyi, stopa końsko-szpotawa),
• pierwsza ciąża,
• małowodzie,
• masa urodzeniowa powyżej 4000 g,
• niedobór witaminy D.

Na czym polega USG stawów biodrowych wykonywane u niemowląt?

USG bioderek to bezbolesne, nieinwazyjne badanie obrazowe wykonywane za pomocą sondy ultrasonograficznej. Lekarz przykłada głowicę do bioderka dziecka, prowadząc ją pod różnymi kątami. W trakcie badania:

• oceniany jest kształt i budowa stawu biodrowego,
• wykonywane jest badanie dynamiczne – lekarz porusza nóżkami dziecka, by ocenić stabilność stawu,
• analizowane są oba stawy biodrowe niezależnie.

Czy USG bioderek boli?

Nie. Badanie jest całkowicie bezbolesne i bezpieczne – nie powoduje dyskomfortu u dziecka. Niemowlę może płakać z powodu stresu, głodu lub niewygody, ale nie z bólu.

Jak długo trwa USG bioderek i kiedy są wyniki?

Badanie trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut. Wynik przekazywany jest bezpośrednio po zakończeniu badania – w formie opisu oraz (często) z obrazami USG.

Jak przygotować niemowlę do USG bioderek?

Odpowiednie przygotowanie dziecka ma kluczowe znaczenie dla jakości badania. Przed wizytą:

• nakarm dziecko, aby było spokojne i najedzone,
• zmień pieluszkę, by uniknąć dyskomfortu,
• zapewnij spokojne otoczenie, by dziecko nie było zestresowane.

Jak ubrać dziecko?

Załóż dziecku luźne ubranko, które łatwo zdjąć i założyć – np. body i pajacyk. Unikaj zbędnych warstw odzieży.

Czy trzeba przynieść pieluszkę?

Tak – zabierz czystą pieluszkę do położenia pod dziecko podczas badania oraz zapasową na zmianę. Przydatne mogą być też mokre chusteczki i smoczek.

Co dalej, jeśli USG bioderek wykaże nieprawidłowości?

W przypadku wykrycia nieprawidłowości lekarz wdroży dalsze postępowanie diagnostyczne lub terapeutyczne. W zależności od typu wady według klasyfikacji Grafa:

• typ IIa/b – zazwyczaj wymaga jedynie obserwacji i kontrolnego badania;
• typ IIc i wyższe – mogą wymagać leczenia ortopedycznego (szelki Pavlika, ortezy).

Czy USG bioderek jest obowiązkowe?

Choć badanie nie jest obowiązkowe, jest silnie zalecane jako standard opieki neonatologicznej i ortopedycznej.

USG bioderek u starszych dzieci – czy też jest potrzebne?

Tak. U dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym USG biodra pomaga rozpoznać takie schorzenia jak:

• choroba Perthesa,
• złuszczenie głowy kości udowej,
• przemijające zapalenie błony maziowej,
• ropne zapalenie stawu,
• urazy i stłuczenia.

W przypadku podejrzenia zmian patologicznych lekarz może zlecić dodatkowe badania, np. rezonans magnetyczny.

Ile kosztuje USG stawów biodrowych u dziecka?

Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średnia cena za USG stawów biodrowych noworodka wynosi 247 zł, przy czym najniższa cena to 100 zł, natomiast najwyższa – 400 zł.

Gdzie zrobić USG stawów biodrowych u dziecka?

Badanie możesz wykonać w wielu placówkach ortopedycznych i pediatrycznych. Rekomendowane ośrodki znajdziesz np. na stronie kliniki.pl, gdzie dostępne są opinie, opisy placówek i możliwość umawiania wizyt online.