Wpływ chorób tarczycy na powstawanie ginekomastii

Jako ginekomastię określa się nadmierne powiększenie męskich gruczołów piersiowych. Zjawisko to bywa fizjologiczne - taka sytuacja może mieć miejsce u niemowląt czy nastolatków i wtedy zazwyczaj samoistnie ustępuje po pewnym czasie. Zdarza się jednak, że nadmierny rozrost tkanek gruczołu piersiowego jest spowodowany czynnikami patologicznymi i wtedy problem nie znika sam. 

Problemy hormonalne u mężczyzn

Tak zwana ginekomastia prawdziwa związana jest z zaburzeniami hormonalnymi, polegającymi na pojawianiu się nadmiaru estrogenów w stosunku do androgenów. Pierwsze z wymienionych uznawane są za hormony typowo żeńskie, których działanie obejmuje m.in. stymulację rozwoju tkanek sutka - to właśnie z tego powodu, przy zbyt dużej ilości tych związków we krwi mężczyzn, dochodzi u nich do powiększania się piersi.

Wspomniane wyżej substancje zaliczane są do hormonów płciowych. Ich produkcja odbywa się głównie w jajnikach lub w jądrach, w zależności od płci. Pozornie wydawać by się mogło, że tarczyca - narząd nieprodukujący żadnego z wymienionych steroidów - nie powinna wpływać na ich stężenia we krwi pacjentów. W rzeczywistości jest jednak inaczej.

Tarczyca a ginekomastia

Hormony tarczycy są niezbędne do funkcjonowania organizmu. Problem pojawia się, gdy ich ilość staje się zbyt duża i pojawia się nadczynność gruczołu tarczowego. Wśród wielu skutków nadmiaru tych hormonów znajdują się również te, obejmujące gospodarkę hormonami płciowymi. W opisywanej sytuacji dochodzi do wzrostu stężenia białka wiążącego steroidy płciowe, które łączy się z hormonami zarówno męskimi, jak i żeńskimi, ale łatwiej wiązany jest testosteron. W efekcie nad androgenami zaczynają przeważać wolne estrogeny. Oprócz tego wzrasta również aktywność aromatazy - enzymu odpowiedzialnego za przekształcanie w tkankach obwodowych innych związków do właśnie estrogenów.

Nadczynność tarczycy najczęściej jest spowodowana:

• obecnością guzków wydzielających w nadmiarze hormony
• zapaleniem tarczycy
• chorobą Gravesa i Basedowa, w przebiegu której własne przeciwciała pobudzają tarczycę do produkcji hormonów

Badania hormonalne

Związek z ginekomastią mogą mieć także innego rodzaju zaburzenia dotyczące tarczycy - mowa tutaj o niedoczynności tego gruczołu. W przypadku tego schorzenia zwiększona jest tendencja do gromadzenia tkanki tłuszczowej w ciele pacjenta, na skutek czego dochodzić może do pojawiania się tzw. ginekomastii tłuszczowej.

Jeżeli istnieje podejrzenie, że za powiększenie męskich piersi odpowiedzialna jest nieprawidłowa praca tarczycy, wykonane powinny zostać badania krwi. Polegają one na oznaczeniu poziomu TSH oraz wolnej tyroksyny. Wykrycie tej przyczyny ginekomastii jest o tyle istotne, że dzięki unormowaniu funkcji gruczołu tarczowego możliwe jest doprowadzenie do normalizacji wielkości męskich gruczołów piersiowych.