Wskazania do badania TK głowy

Tomografia komputerowa jest stosunkowo nową metodą obrazowania. Jej fizyczno-matematyczne podstawy opracował Cormack w 1960 r. Pierwszy raz klinicznie wykorzystano tomografię w 1972 r. (Hounsfield), a pierwszą tomografię całego ciała przeprowadził Ledley w 1974 r. Za wynalezienie i budowę pierwszego tomografu w 1979 r. Allan Cormack i Godfrey Hounsfield zostali odznaczeni Nagrodą Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. 

Tomografia komputerowa jest to badanie, w którym do obrazowania struktur organizmu wykorzystywane jest promieniowanie rentgenowskie (promieniowanie X). Lampa rentgenowska poruszając się ruchem okrężnym dookoła pacjenta emituje promienie X, które po przejściu przez ciało człowieka są rejestrowane przy pomocy detektorów zamieszczonych na obwodzie. Po elektronicznym przetworzeniu uzyskanych w badaniu wartości pomiarowych, uzyskuje się elektroniczne obrazy, będące przekrojami ciała pacjenta. Podczas badania pacjent leży nieruchomo, a lampa przemieszcza się wokół niego. Badanie jest szybkie i całkowicie bezbolesne.

Jakie są wskazania do tomografii komputerowej głowy?

Podstawowym wskazaniem do wykonania tomografii komputerowej głowy jest jej uraz. Badanie to ma przewagę nad innymi, ponieważ w krótkim czasie uzyskuje się dokładne obrazy, a przeprowadzenie TK nie wymaga współpracy chorego (można ją wykonać u chorych nieprzytomnych). Badanie TK głowy pozwala na uwidocznienie złamań w obrębie kości czaszki oraz na ujawnienie krwiaka wewnątrzczaszkowego lub podpajęczynówkowego. Szybkie uzyskanie informacji o tego typu patologii pozwala na szybkie wdrożenie leczenia i zminimalizowanie skutków urazu.

TK głowy wykonuje się także u pacjentów z podejrzeniem udaru mózgu. O ile jego objawy kliniczne są zwykle charakterystyczne, to badaniem fizykalnym nie da się określić, czy u pacjenta wystąpił udar krwotoczny, czy niedokrwienny. Ustalenie typu udaru ma ogromne znaczenie, ponieważ te typy udaru mają zupełnie odmienne leczenie. Podejrzenie udaru oraz uraz to dwie sytuacje, w których tomografię komputerową wykonuje się natychmiast. W pozostałych przypadkach można zwykle ustalić termin badania w trybie planowym.

Tomografia komputerowa głowy może okazać się badaniem wystarczającym w sytuacji, gdy lekarz podejrzewa u pacjenta wodogłowie, zanik mózgu lub niektóre guzy. TK głowy jest badaniem łatwiej dostępnym od rezonansu magnetycznego, a pozwala na zobrazowanie wielu z tych patologii. Podejrzenie guza lub wodogłowia może się nasunąć w sytuacji, gdy pacjent zaczyna prezentować objawy neurologiczne, których wcześniej nie było. Pojawiające się bóle głowy lub objawy oponowe (objawy występujące przy wzroście ciśnienia wewnątrzczaszkowego), a także zmiana zachowania pacjenta.

Badanie tomografem komputerowym wykonuje się także u osób z przewlekłym zapaleniem zatok obocznych nosa. Można w ten sposób obiektywnie potwierdzić jego występowanie oraz określić możliwość odpływania wydzieliny z zatok do jamy nosowej. Niedrożne ujścia zatok mogą nieść z sobą konieczność leczenia zabiegowego. Kiedyś zatoki obrazowano z wykorzystaniem klasycznego zdjęcia radiologicznego, jednak obrazy były zbyt mało wyraźne i obecnie praktycznie się ich nie wykonuje.

Tomografia komputerowa umożliwia obejrzenie struktur organizmu w sposób bezinwazyjny. Istnieje bardzo wiele wskazań do przeprowadzenia tomografii komputerowej głowy, jednak nie da się ich wszystkich wymienić, ponieważ decyzja o konieczności wykonania badania powinna być podejmowana indywidualnie dla każdego pacjenta.

Źródła: www.nobelprize.org; "Radiologia. Diagnostyka obrazowa. RTG, TK, USG, MR i medycyna nuklearna" pod red. prof. dr hab. med. B. Pruszyńskiego