Wskazania do badania USG węzłów chłonnych

Węzły chłonne stanowią jeden z elementów układu limfatycznego. Ich głównym zadaniem jest udział w reakcjach odpornościowych organizmu. Przepływająca przez węzły limfa jest filtrowana, a pod wpływem obecnych w niej antygenów odpowiednia populacja białych krwinek produkuje m.in. przeciwciała. 

Jak w przypadku w zasadzie każdego narządu, również i węzły limfatyczne mogą zostać objęte procesem chorobowym. Schorzenia, zajmujące te struktury, mogą mieć naprawdę różnoraki charakter: od procesów zapalnych do nawet rozrostów nowotworowych. Z tego właśnie względu niezwykle ważne znaczenie mają podstawowe metody oceny tych elementów układu limfatycznego.

Badanie USG węzłów chłonnych - wskazania

Zazwyczaj pierwszym sposobem oceny węzłów chłonnych jest badanie palpacyjne, wykonywane przez lekarza. Ma ono jednak pewne mankamenty - pozwala bowiem zbadać tylko te struktury, które leżą powierzchnie, dodatkowo jest ono dość subiektywne. Większą dokładność uzyskać można dzięki zastosowaniu u pacjenta jednej z technik obrazowych, którą jest badanie ultrasonograficzne.

Skłonić do wykonania USG może wystąpienia u pacjenta powiększenia węzłów chłonnych. Jak podają twórcy książki "Choroby wewnętrzne" pod red. P. Gajewskiego, za znaczące uznawane jest stwierdzenie zwiększania rozmiaru węzła przewyższające wielkość 10 mm. Innym zjawiskiem, które w przypadku węzłów chłonnych może wzbudzać niepokój, jest bolesność tych narządów, może być ona bowiem związana z dość szybkim powiększaniem się rozmiaru węzła. Kolejnym wskazaniem do badania USG węzłów chłonnych są zmiany w obrębie skóry pokrywającej te struktury.

Wymienione wyżej dolegliwości dotyczące węzłów limfatycznych pojawiać się mogą zarówno w przypadku schorzeń stosunkowo niegroźnych, jak i tych zagrażających życiu. Przykładami zaburzeń, w których przebiegu pojawiać się mogą tego typu objawy, są:

• choroby bakteryjne (np. gruźlica, infekcja gronkowcowa)
• zakażenia wirusowe (np. wirusem HIV czy mononukleozy)
• schorzenia nowotworowe (jak chłoniaki czy białaczki, oprócz tego węzły mogą stanowić lokalizację przerzutów nowotworów wywodzących się z innych narządów)
• choroby autoimmunologiczne (toczeń układowy)

Istnienie podejrzenia występowania u pacjenta wyżej wymienionych zaburzeń może stanowić wskazanie do oceny ultrasonograficznej węzłów chłonnych. Podczas procedury zbadane mogą zostać zarówno te leżące dość powierzchnie (jak węzły szyjne, podżuchwowe, nadobojczykowe), ale i te znajdujące się w głębszych częściach organizmu (np. węzły zaotrzewnowe, obecne w jamie brzusznej).

Badanie USG węzłów chłonnych nie stwarza zagrożenia dla pacjenta, wobec czego może być wykonane w zasadzie u każdego, również u dzieci i u pacjentek w ciąży. W razie potrzeby istnieje możliwość jego powtarzania. W przypadku diagnostyki schorzeń, obejmujących węzły chłonne, przed wizytą w gabinecie lekarskim nie są wymagane specjalne przygotowania - wyjątkiem jest konieczność oceny węzłów znajdujących się w jamie brzusznej, wtedy pacjent powinien być na czczo (ostatni posiłek chory powinien spożyć około 8-10 godzin przed badaniem).

Opisywana procedura jest bezbolesna i zajmuje niedługi czas - zazwyczaj ocena węzłów zajmuje około 20 minut. Badanie USG węzłów chłonnych jest refundowane przez NFZ, jednak jeżeli pacjent zdecyduje się skorzystać z usług placówek prywatnych, powinien się liczyć z poniesieniem kosztów równych od 50 do 200 złotych.

Opracowano na podstawie: www.macmillan.org.uk; www.emedicine.medscape.com; "Choroby wewnętrzne" na podstawie Interny Szczeklika pod red. P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2013