Wskazania do badania USG węzłów chłonnych

Rola węzłów chłonnych w układzie limfatycznym

Węzły chłonne stanowią jeden z elementów układu limfatycznego. Ich głównym zadaniem jest udział w reakcjach odpornościowych organizmu. Przepływająca przez węzły limfa jest filtrowana, a pod wpływem obecnych w niej antygenów odpowiednia populacja białych krwinek produkuje między innymi przeciwciała.

Jak w przypadku w zasadzie każdego narządu, również węzły limfatyczne mogą zostać objęte procesem chorobowym. Schorzenia zajmujące te struktury mogą mieć różnoraki charakter: od procesów zapalnych do nawet rozrostów nowotworowych. Z tego względu niezwykle ważne znaczenie mają podstawowe metody oceny tych elementów układu limfatycznego.

Wskazania do wykonania USG węzłów chłonnych

Zazwyczaj pierwszym sposobem oceny węzłów chłonnych jest badanie palpacyjne wykonywane przez lekarza. Ma ono jednak pewne mankamenty - pozwala bowiem zbadać tylko te struktury, które leżą powierzchownie, dodatkowo jest ono dość subiektywne. Większą dokładność można uzyskać dzięki zastosowaniu u pacjenta jednej z technik obrazowych, którą jest badanie ultrasonograficzne.

Skłonić do wykonania USG może wystąpienie u pacjenta powiększenia węzłów chłonnych. Jak podają twórcy książki "Choroby wewnętrzne" pod red. P. Gajewskiego, za znaczące uznawane jest stwierdzenie zwiększania rozmiaru węzła przewyższające wielkość 10 mm. Innym zjawiskiem, które w przypadku węzłów chłonnych może wzbudzać niepokój, jest bolesność tych narządów, ponieważ może być ona związana z dość szybkim powiększaniem się rozmiaru węzła.

Kolejnym wskazaniem do badania USG węzłów chłonnych są zmiany w obrębie skóry pokrywającej te struktury.

Choroby związane z powiększeniem węzłów chłonnych

Wymienione wyżej dolegliwości dotyczące węzłów limfatycznych mogą pojawiać się zarówno w przypadku schorzeń stosunkowo niegroźnych, jak i tych zagrażających życiu. Przykładami zaburzeń, w których przebiegu mogą pojawiać się tego typu objawy, są:

• choroby bakteryjne (np. gruźlica, infekcja gronkowcowa)
• zakażenia wirusowe (np. wirus HIV czy mononukleozy)
• schorzenia nowotworowe (jak chłoniaki czy białaczki, oprócz tego węzły mogą stanowić lokalizację przerzutów nowotworów wywodzących się z innych narządów)
• choroby autoimmunologiczne (toczeń układowy)

Bezpieczeństwo i przygotowanie do badania USG

W badaniu USG można ocenić różne grupy węzłów chłonnych:

• węzły szyjne,
• węzły podżuchwowe,
• węzły nadobojczykowe,
• węzły zaotrzewnowe.

Istnienie podejrzenia występowania u pacjenta wyżej wymienionych zaburzeń może stanowić wskazanie do oceny ultrasonograficznej węzłów chłonnych. Podczas procedury zbadane mogą zostać zarówno te leżące dość powierzchownie (jak węzły szyjne, podżuchwowe, nadobojczykowe), ale i te znajdujące się w głębszych częściach organizmu (np. węzły zaotrzewnowe, obecne w jamie brzusznej).

Badanie USG węzłów chłonnych nie stwarza zagrożenia dla pacjenta, wobec czego może być wykonane u każdego, również u dzieci i pacjentek w ciąży. W razie potrzeby istnieje możliwość jego powtarzania.

W przypadku diagnostyki schorzeń obejmujących węzły chłonne przed wizytą w gabinecie lekarskim nie są wymagane specjalne przygotowania - wyjątkiem jest konieczność oceny węzłów znajdujących się w jamie brzusznej, wtedy pacjent powinien być na czczo (ostatni posiłek chory powinien spożyć około 8-10 godzin przed badaniem).

Koszty i czas trwania badania USG

Badanie USG węzłów chłonnych charakteryzuje się:

• bezbolesnością,
• krótkim czasem trwania (około 20 minut),
• refundacją przez NFZ,
• kosztami w placówkach prywatnych (od 180 do 250 złotych).