Zabieg cross-linking w leczeniu stożka rogówki

Stożek rogówki (keratoconus) jest niezapalną, degeneracyjną chorobą gałki ocznej. W przebiegu tej jednostki chorobowej dochodzi do zmian w zewnętrznej warstwie oka, w trakcie których dochodzi do osłabienia wytrzymałości rogówki, jej nadmiernego uwypuklenia oraz przybierania przez nią stożkowatego kształtu. Skutkiem są zaburzenia pod postacią m.in. spadku ostrości widzenia, zamazania odbieranego obrazu oraz nadwrażliwości na światło. 

Przyczyny wywołujące chorobę nadal pozostają nieznane. Sugerowany jest udział czynników genetycznych, środowiskowych oraz hormonalnych. Niezależnie od etiologii, u chorych ze stożkiem rogówki wdrażane są różne metody leczenia, które umożliwiają maksymalne odroczenie w czasie ewentualnego przeszczepu rogówki - jednym z takich zabiegów jest cross-linking.

Zastosowanie cross-linking - czy stożek rogówki można wyleczyć?

Cross-linking (CXL) został opracowany przez uczonych z Technische Universität Dresden. Pierwsze tego typu zabiegi wykonano w 1998 roku, w ciągu kolejnych lat metoda powoli była rozpowszechniana w innych krajach. W przypadku Stanów Zjednoczonych cross-linking znajduje się na liście procedur, których skuteczność jest aktualnie badana przez FDA.

Zastosowanie metody cross-linking w leczeniu stożka rogówki ma na celu spowolnienie procesów degeneracyjnych w obrębie oka. Zabieg co prawda nie likwiduje problemu, pozwala jednak na tyle wzmocnić rogówkę, że wymiana tej struktury zostanie odroczona.

Cross-linking odbywa się przy zastosowaniu dwóch głównych składowych. Pierwszą z nich stanowi ryboflawina (witamina B2), substancja fizjologicznie odgrywająca rolę w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku. Drugim elementem wykorzystywanym w opisywanej terapii jest promieniowanie UVA.

Jak przebiega zabieg cross-linking?

Zabieg cross-linking przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. W pierwszym etapie konieczne jest podawanie do struktur rogówki ryboflawiny. Zastosowanie tego środka poprzedzone bywa usunięciem części nabłonka rogówki, nie zawsze jest to jednak konieczne. Po aplikacji witaminy B2 należy odczekać pewien czas (długość tego okresu zależna jest od szybkości wysycania się tkanki oka witaminą). Kolejny etap obejmuje naświetlanie oka promieniami UVA, powodującymi aktywację ryboflawiny. Proces ten zajmuje około 30 minut.

Efekty po zabiegu

Po zabiegu cross-linking, pod wpływem działania wymienionych czynników, w rogówce dochodzi do powstawania zmian w obrębie kolagenu. Pomiędzy cząsteczkami tego białka powstają nowe wiązania krzyżowe, dzięki którym zewnętrzna struktura oka staje się mocniejsza i bardziej wytrzymała na odkształcenia. Dzięki wymienionemu zjawisku możliwe jest spowolnienie przebiegu choroby. Czas potrzebny do zajścia procesów przebudowy (i zauważenia efektów zabiegu) szacowany jest na około siedem dni.

Zalety procedury cross-linking

Zabieg cross-linking jest skuteczną metodą, wykorzystującą specjalną technikę umożliwiającą wzmacnianie i utwardzanie rogówki oka. Jest to możliwe dzięki tworzeniu trwałych wiązań chemicznych między kolagenem w rogówce, co sprawia, że struktura rogówki staje się bardziej stabilna i odporna na dalsze uszkodzenia. Zabieg cross-linking może przynieść pacjentom różnorodne korzyści, takie jak:

• zatrzymanie postępu uszkodzeń rogówki, a czasem nawet odwrócenie procesu chorobowego

• poprawa jakości widzenia, w tym widzenia w słabym oświetleniu

• eliminacja problemu widzenia mnogiego (polyopii)

• redukcja dolegliwości związanych z nadwrażliwością na światło

• możliwość wielokrotnego przeprowadzenia procedury

• powrót do wcześniejszego trybu życia, dzięki szybkiej rehabilitacji