Rzęsy są jednym z elementów aparatu ochronnego oka, jednak nieprawidłowości w ich zakresie mogą prowadzić do powstawania podrażnień, a nawet uszkodzenia rogówki. Nieprawidłowy wzrost rzęs może być spowodowany wadą genetyczną. Wrodzona dwurzędowość rzęs jest dolegliwością dziedziczącą się autosomalnie dominująco, a jej objawy pojawiają się tuż po urodzeniu.
Dlaczego rzęsy wrastają?
Dwurzędowość rzęs (distichiasis) polega na tym, że z jednej cebulki włosowej wyrastają dwie lub wyjątkowo rzadko aż trzy rzęsy, w tym jedna skierowana jest do wewnątrz oka. Dwurzędowość nabyta spowodowana jest zaburzeniami w obrębie gruczołów Meiboma, które znajdują się wewnątrz tarczki powieki. Dotyczy zazwyczaj pacjentów po ciężkich oparzeniach twarzy. Natomiast przemieszczenie rzęs (ectopia cilii) dotyczy głównie pacjentów w starszym wieku. Jest schorzeniem nabytym i wynika z naturalnego procesu starzenia się tkanek. W tym wypadku rzęsy wrastają w kierunku worka spojówkowego i gałki ocznej, ale brzeg rzęsowy powieki ułożony pozostaje normalnie.
Zrozumienie problemów z rzęsami - diagnoza i terapia
Objawy nieprawidłowego ułożenia rzęs są bardzo dokuczliwe. U pacjentów rozwija się przewlekły stan zapalny spojówek i brzegu rzęsowego powiek. Ponadto rzęsy nieustannie drażnią rogówkę i spojówkę doprowadzając do obrzęku spojówek, bólu gałki ocznej, łzawienia oraz stałego mrużenia oczu.
Symptomy niewłaściwego ustawienia rzęs mogą różnić się w zależności od rodzaju i stopnia problemu. Jest kilka powszechnych objawów, które mogą wystąpić:
-
Trichiasis - to stan, w którym rzęsy rosną w kierunku gałki ocznej, a nie na zewnątrz. Objawy tego stanu mogą obejmować drażnienie oka, uczucie piasku w oku, zaczerwienienie i łzawienie.
-
Distychiasis - w tym przypadku rzęsy rosną w dwóch rzędach, co może prowadzić do podobnych objawów jak trichiasis.
-
Ectropion - jest to stan, w którym powieka obraca się na zewnątrz, co może powodować, że rzęsy nie ułożą się prawidłowo i otwarcie powieki może być ograniczone. Objawia się to zaczerwienieniem, suchością oka i zwiększoną wrażliwością na światło.
-
Entropion - w przeciwnym razie niż w przypadku ectropionu, w entropionie powieka obraca się do środka, co może spowodować, że rzęsy będą drapać i podrażniać powierzchnię oka. Objawy obejmują ból, zaczerwienienie, łzawienie i uczucie ciała obcego w oku.
-
Blepharitis - to stan zapalny brzegów powiek, który może wpłynąć na rozmieszczenie rzęs. Objawy blepharitis mogą obejmować zaczerwienienie, obrzęk, łuszczenie się skóry, pieczenie i swędzenie.
Jak usunąć wrastające rzęsy?
Leczeniem z wyboru tej dolegliwości jest usunięcie wadliwie rosnących rzęs. Stosowanie miękkich soczewek kontaktowych przynosi krótkotrwałą poprawę i łagodzi objawy. Polecane jest przed zabiegiem usunięcia rzęs i pomaga uspokoić stan zapalny. Rzęsy można usunąć poprzez epilację mechaniczną pincetą, choć rzadko zabieg ten przynosi efekty na stałe.
Trwałe rezultaty daje elektroliza rzęs za pomocą prądu o niskim natężeniu, diatermia falami radiowymi prowadzącymi do przegrzania tkanek, krioepilacja przy pomocy mrożenia lub laseroterapia. U pacjentów starszych cierpiących dodatkowo na rozluźnienie powieki można przeprowadzić zabieg plastyczny powiek górnych czy plastykę powiek dolnych, polegające na wycięciu fragmentu powieki z nieprawidłowo wzrastającymi rzęsami. Takie postępowanie zapobiega jednocześnie wywinięciu powieki.
Rekonstrukcja nieprawidłowo wrastających rzęs zaliczana jest do drobnych zabiegów plastycznych. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i trwa około 30-40 minut. W pierwszym etapie usuwa się nieprawidłowo rosnące rzęsy. U zdecydowanej większości pacjentów leczenie kończy się w tym miejscu, gdyż usunięcie rzęs drażniących oko całkowicie likwiduje dolegliwości. Pacjenci mogą zdecydować się na odbudowę usuniętych rzęs. Ten etap wykonuje się przeszczepiając zdrowe rzęsy lub włosy z innego miejsca.
Laserowe usuwanie wrastających rzęs - ceny
W ośrodku Laser Lens w Gnieźnie cena operacji wrastających rzęs wynosi 500 zł. W Samodzielnym Publicznym Szpitalu Wojewódzkim im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu usunięcie wrastających rzęs kosztuje 100 zł. Zabieg ten wykonywany jest laserem arganowym. Laserowa epilacja rzęs w Profesorskim Centrum Okulistyki w Gdańsku to koszt rzędu 250 zł.
Źródła:
- Traci Angel, "What Causes an Ingrown Eyelash and How Do You Treat It?" (www.healthline.com), https://www.healthline.com/, 2020
- Ann Marie Griff, "Why is my eyelash growing in the wrong direction?" (www.medicalnewstoday.com), www.medicalnewstoday.com, 2018
- Troy Bedinghaus, Bryan M. Wolynski, "How to Prevent and Treat Ingrown Eyelashes" (www.verywellhealth.com), https://www.verywellhealth.com/, 2023
- Sacit Karademir, Galip Agaoglu, "Treatment of Trichiasis by Releasing Follicle Roots of Eyelashes: A New Technique" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2021
- Kusuma Fiedya Wati, "Double Eyelid Crease Surgery for Ingrown Eyelashes: A Case Report" (www.ijhsr.org), International Journal of Health Sciences and Research, 2022