Zespół suchego oka (ZSO) jest dolegliwością polegającą na niedostatecznym wydzielaniu lub nadmiernym parowaniu filmu łzowego, czyli wydzieliny mającej za zadanie m.in. nawilżanie, ochronę i oczyszczanie spojówek oraz rogówki oka. Może występować samoistnie lub być związany z innymi chorobami, takimi jak zespół Sjogrena, reumatoidalne zapalenie stawów lub miejscowe alergie oczne.
Zzespół suchego oka objawy i przyczyny
Wśród najczęstszych objawów zespołu suchego oka wymienić można m.in. podrażnienie, pieczenie, uczucie piasku pod powiekami, zmęczenie oczu i przejściowe zamglenie widzenia, rzadziej swędzenie, światłowstręt lub nadmierne łzawienie. Cechą charakterystyczną jest także zróżnicowane nasilenie dolegliwości o różnych porach dnia oraz ich zwiększenie w efekcie działania czynników drażniących (wiatru, dymu, zapylonego lub suchego powietrza).
Osobami szczególnie narażonymi na wystąpienia zespołu suchego oka są m.in. osoby pracujące przy komputerze, w klimatyzowanych lub zapylonych pomieszczeniach, kobiety w okresie menopauzy, a także chorzy przyjmujący długotrwale leki (antyalergiczne, nasenne, uspokajające, psychotropowe).
Zespół suchego oka to schorzenie przewlekłe, wymagające stałego leczenia lub łagodzenia objawów. W podstawowej formie polega to na aplikowaniu preparatów nawilżających, o składzie zbliżonym do naturalnego płynu łzowego.
Metody leczenia zespołu suchego oka
Leczenie zespołu suchego oka obejmuje różne metody, które można dostosować do konkretnej sytuacji pacjenta. Oto kilka najpopularniejszych:
-
sztuczne łzy w postaci kropli lub żelu są często stosowane do nawilżania oczu i złagodzenia suchości
-
w przypadku pacjentów noszących soczewki kontaktowe, istnieją specjalne soczewki zaprojektowane do łagodzenia objawów zespołu suchego oka
-
lekarz może przepisać leki, takie jak krople zawierające kortykosteroidy lub leki przeciwzapalne, aby złagodzić stany zapalne i objawy zespołu suchego oka
-
terapie cieplne, takie jak ciepłe okłady lub masaż powiek, mogą pomóc w poprawie funkcji gruczołów łzowych i zwiększeniu produkcji łez
-
blokery kanałów łzowych to leki, które zwiększają retencję łez na powierzchni oka, utrzymując wilgotność, mogą być stosowane w postaci kropli do oczu
Zatyczki Form Fit w leczeniu zespołu suchego oka
Jeżeli środki nawilżające nie przynoszą spodziewanych efektów stosuje się zabieg okluzji, czyli tymczasowego lub trwałego zamknięcia kanalików (punktów) łzowych przy pomocy specjalnych zatyczek kolagenowych lub silikonowych. Jest to metoda polegająca na wykorzystaniu własnych, naturalnych łez, będących „lekiem” na zaburzenia wilgotności powierzchni gałki ocznej. Trwający kilka minut zabieg przeprowadzany jest ambulatoryjnie, po wpuszczeniu do oka kropli znieczulajacych.
Nowością wśród produktów stosowanych do okluzji kanalików łzowych są zatyczki Form Fit ze specjalnego rodzaju hydrożelu. Przy kontakcie z filmem łzowym pęcznieje on i przechodzi w stan żelowy, dostosowując się kształtem do przestrzeni wewnątrz kanalika, zamykając go i uniemożliwiając odpływ łez do jamy nosowej. Żel jest materiałem biokompatybilnym i całkowicie bezpiecznym. Nie absorbuje leków podawanych do worka spojówkowego, nie powoduje alergii, nie przemieszcza się i jest łatwy do usunięcia poprzez przepłukanie solą fizjologiczną wejść kanalika łzowego.
Zabiegowi zamknięcia kanalików łzowych zatyczkami Form Fit poddać można się w każdym gabinecie okulistycznym. Produkt dostarczany jest na specjalnym automatycznym aplikatorze, wyposażonym dodatkowo w rozszerzadło a dzięki specyfice materiału, z którego wykonane są zatyczki, jeden rozmiar pasuje do różnych średnic kanalików łzowych. Efekt zatrzymania łez („mokrych oczu”) występuje już po 10 minutach i jest trwały.
Źródła:
- Ann‐Margret Ervin, Andrew Law, Andrew D. Pucker, "Punctal occlusion for dry eye syndrome" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2017
- Anne-Laurence Best, Marc Labetoulle, Marine Legrand, Mohamed M'garrech, Emmanuel Barreau, Antoine Rousseau, "Punctal and canalicular plugs: indications, efficacy and safety" (www.sciencedirect.com), www.sciencedirect.com, 2019
- Johnstone M. Kim, "Punctal Plugs for Dry Eye" (www.verywellhealth.com), https://www.verywellhealth.com/, 2021
- Trent Tsun-Kang Chiang, "Dry Eye Disease (Keratoconjunctivitis Sicca) Treatment & Management" (emedicine.medscape.com), https://emedicine.medscape.com/, 2023