Życie z endoprotezą stawu biodrowego

Endoprotezoplastyka jest zabiegiem, wykonywanym coraz częściej. Według danych Centralnej Bazy Endoprotezoplastyk NFZ, w roku 2020 wykonano w Polsce prawie 46 tys. operacji wszczepienia protezy stawu biodrowego. Średnia wieku pacjentów poddających się operacji to 72 lata w przypadku kobiet i 65 u mężczyzn. 

Na terenie naszego kraju jest obecnie 311 ośrodków, w których można poddać się temu zabiegowi, a największa ich liczba znajduje się w woj. mazowieckim i śląskim. Endoprotezoplastyka stawu biodrowego jest popularnym zabiegiem, gdyż umożliwia chorym powrót do zdrowia oraz uwolnienie się od bólu odczuwanego dotąd przy niemal każdym ruchu. Niezbędne jest jednak takie postępowanie, które pozwoli cieszyć się protezą przez długie lata.

Jak zmienia się życie po zabiegu wszczepienia protezy stawu biodrowego

"Nowe życie" po operacji wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego rozpoczyna się okresem rehabilitacji już w pierwszym dniu po zabiegu. Proces całkowitego usprawniania trwa zwykle 9-12 miesięcy. Konieczna jest ścisła współpraca z rehabilitantem oraz stosowanie się do jego zaleceń, które mają na celu wzmocnienie siły mięśniowej oraz ochronę protezy przed zwichnięciem czy obluzowaniem.

Istnieje kilka ruchów, których pacjent po operacji wymiany biodra powinien już zawsze unikać, gdyż znacząco podnoszą one ryzyko zwichnięcia głowy endoprotezy:

• przywiedzenie operowanej kończyny
• nadmierne ruchy rotacyjne (do wewnątrz i na zewnątrz)
• nadmierne zgięcie

Nakłada to pewne ograniczenie na wykonywanie codziennych czynności, nawet tak prostych, jak siadanie na łóżku, schylanie się czy zakładanie butów. Warto zainwestować w przyrządy, które ułatwią codzienne życie jak np. szufelka na długim uchwycie, szczypce ułatwiające podnoszenie różnych przedmiotów czy łyżka z długą rączką do zakładania obuwia. Należy upewnić się, że łóżko i krzesła, z których korzystał będzie pacjent mają odpowiednią wysokość, gdyż podczas siedzenia kąt pomiędzy tułowiem a udami nie powinien być nigdy mniejszy niż 90 stopni. Niewskazane jest także siedzenie z zakładaniem nogi z protezą na nogę zdrową. Zalecana jest kąpiel pod prysznicem, gdyż minimalizuje ona ryzyko upadków oraz nie wymaga od pacjenta wykonywania nadmiernych zgięć w stawie biodrowym. Zabronione jest dźwiganie ciężarów - warto zaopatrzyć się w wózek na kółkach, który umożliwi np. robienie zakupów.

Prowadzenie pojazdów po operacji wymiany stawu biodrowego

Istnieją także pewne ograniczenia, dotyczące prowadzenia pojazdów przez osoby z protezą biodra, które jest dozwolone po upływie 3 miesięcy od zabiegu. Należy opanować poprawną technikę wsiadania oraz wysiadania z samochodu, która powinna odbywać się przy fotelu maksymalnie odsuniętym do tyłu. Technika ta ma na celu ochronę protezy przed ruchami, które sprzyjają jej zwichnięciu.

Uprawianie sportu po wszczepieniu endoprotezy biodra

Korzystną aktywnością fizyczną dla osób z wszczepioną protezą biodra jest pływanie, należy jednak unikać zbyt gwałtownych ruchów kończynami dolnymi. Podobnie jest z jazdą na rowerze: powinna być ona jednak poprzedzona okresem ćwiczeń na rowerku stacjonarnym, należy też pamiętać o umieszczeniu siodełka na odpowiedniej wysokości. Wskazane są spacery oraz cieszący się dużą popularnością Nordic Walking, który odciąża stawy. Dość sporną kwestią jest jazda na nartach, która choć oczywiście jest możliwa pociąga za sobą duże ryzyko upadków.

Kiedy zgłosić się do lekarza po operacji biodra?

Istnieją pewne niepokojące objawy, które powinny zawsze skłonić pacjenta do wizyty u lekarza - nawet jeśli pojawią się one kilka lub kilkanaście lat po operacji. Są to bóle w pachwinie bądź w kolanie, utykanie, wrażenie skrócenia kończyny czy szybkie jej męczenie, które wcześniej nie występowało.