Życie z protezą stawu kolanowego

Staw kolanowy jest największym stawem człowieka. Zbudowany jest ze struktur kości: udowej (jej kłykcie tworzą główkę stawu) oraz piszczelowej (górne powierzchnie kłykciowe tworzące panewkę). Poza nimi, w jego skład wchodzą łąkotki, rzepka oraz liczne więzadła (wyróżnia się 5 zewnętrznych oraz 2 wewnętrzne). Staw ten jest typu zawiasowego, w jego obrębie możliwe do wykonania są ruchy zginania/prostowania, a także rotacji wewnętrznej i zewnętrznej.

Wymiana stawu nie sprawia, że wszelkie efekty operacji pojawią się od razu. Po zabiegu konieczny jest okres rekonwalescencji, obejmujący wykonywanie ćwiczeń, ale także unikanie pewnych czynności. W tym czasie bardzo przydatna jest obecność w otoczeniu pacjenta bliskich osób, mogących go wspierać.

Wczesna rehabilitacja po wstawieniu endoprotezy kolana

Najszybciej, bo w zasadzie już pierwszego dnia po operacji, wprowadzane są ćwiczenia. Stosowany jest tzw. wysiłek izometryczny (wzrost napięcia mięśnia bez zmian w jego długości); w zależności od fazy rekonwalescencji, wprowadzane są kolejne typy ćwiczeń.  Niezwykle istotny jest ruch, musi być on być jednak wspomagany użyciem kul łokciowych, ewentualnie chodzika - nie można dopuścić do przedwczesnego nadwyrężenia mięśni.

Pacjenci nie muszą się obawiać, wspomniane sprzęty używane są tylko czasowo, zabieg nie powoduje konieczności ich regularnego posiadania. Tak wczesne wdrażanie ma na celu nie tylko szybszy powrót do sprawności, ale także ma minimalizować ryzyko powikłań zakrzepowo – zatorowych (tzw. szybkie uruchomienie pacjenta, z pomocą leków przeciwzakrzepowych, zdecydowanie zmniejsza możliwość wystąpienia tego zjawiska).

Niezbędne zmiany umeblowania po operacji kolana

Przydatne jest czasowe przemeblowanie mieszkania. Należałoby przemieścić wszelkie przedmioty, które zwiększałyby ryzyko upadku. Kąpiele w wannie (do której wchodzenie jest dość obciążające dla kolana) lepiej jest zamienić na te pod prysznicem. Można dokonać kilku zmian, które pozwolą choremu lepiej funkcjonować zaraz po operacji. Niezbędne zmiany umeblowania mogą obejmować:

• Zmianę wysokości łóżka - łóżko powinno być na tyle niskie, aby pacjent mógł łatwo na nie wejść i z niego zejść bez nadmiernego obciążenia operowanego kolana

• Dodanie podnóżka - podnóżek podnosi nogę, aby zmniejszyć opuchliznę i złagodzić ból

• Zmiana wysokości krzeseł - krzesła w kuchni i jadalni należy podnieść, aby pacjent miał wygodne miejsce do siedzenia bez zbytniego zginania kolan

• Usunięcie dywanów - dywany mogą utrudniać poruszanie się z kulami łokciowymi, dlatego warto je usunąć

• Dodanie uchwytów - uchwyty lub poręcze na ścianach, w łazience i toalecie zapewnią pacjentowi dodatkowe wsparcie i bezpieczeństwo podczas poruszania się

• Zmiana lokalizacji przedmiotów - przedmioty codziennego użytku, takie jak sztućce i szklanki, powinny znajdować się w łatwo dostępnych miejscach, aby pacjent nie musiał schylać się ani sięgać po nie

• Dodanie ławki lub hokera - ławka lub hoker umożliwi pacjentowi wygodne siedzenie w łazience podczas kąpieli lub toalety

Dieta po wszczepieniu endoprotezy stawu kolanowego

Zmodyfikować należy (jeżeli była wcześniej nieprawidłowa) dietę. Chorzy powinni starać się utrzymać prawidłową masę ciała – nadwaga skutkować mogłaby szybszą degradacją wszczepionych implantów. W początkowym okresie po zabiegu endoprotezoplastyki kolana, ze względu na ryzyko zwiększonej krzepliwości krwi, unikać powinno się pokarmów obfitujących w witaminę K (jej bogatym źródłem są np. zielone warzywa). Pacjent powinien wstrzymać się od noszenia ciężkich przedmiotów.

Ważne aby spożywać produkty bogate w wapń. Wapń jest ważny dla zdrowych kości i stawów, dlatego zaleca się spożywanie produktów bogatych w ten składnik, takich jak mleko, jogurt, sery, tofu, orzechy i warzywa liściaste.

Równie istotne jest dbanie o odpowiednią ilość białka w diecie. Białko jest ważne dla zdrowego wzrostu i regeneracji tkanek, w tym stawów i mięśni. W diecie powinno być wystarczająco białka, aby pomóc w odbudowie mięśni po operacji. Zaleca się spożywanie 1,2-1,5 g białka na kilogram masy ciała dziennie.

Uprawianie sportu po endoprotezoplastyce kolana

Zmianie musi ulec aktywność sportowa pacjenta. Po protezowaniu kolana przeciwwskazane są piłka nożna, siatkówka czy koszykówka, ze sportów indywidualnych - bieganie. Istnieją aktywności, które można podejmować, należą do nich pływanie, taniec i jazda na rowerze. W przypadku osób starszych (a pacjenci właśnie tej grupy wiekowej zwykle przechodzą opisywany zabieg) polecane są częste spacery o odpowiedniej, dostosowanej do możliwości chorego długości.

Czy posiadanie endoprotezy uniemożliwia podróż samolotem?

Wiele osób zastanawiać się może, jak wygląda sytuacja na lotniskach, przy przechodzeniu przez bramki kontrolne wykrywające metale. Proteza nie sprawi, że niemożliwą będzie podróż samolotem: funkcjonują zaświadczenia lekarskie potwierdzające posiadanie implantu, w obiegu znajdują się także specjalne paszporty implantacyjne. Wystarczy posiadać ze sobą odpowiedni dokument i poinformować obsługę lotniska przed odbyciem kontroli.

Przerwa w jeździe po operacji kolana - co warto wiedzieć?

Powrót do jazdy samochodem zależy od indywidualnego procesu rekonwalescencji i stopnia rehabilitacji po operacji. Zazwyczaj lekarz będzie w stanie określić, kiedy pacjent będzie mógł bezpiecznie prowadzić samochód.

Przed rozpoczęciem jazdy samochodem, należy upewnić się, że jest się w stanie prowadzić pojazd bezpiecznie. Powinno się zwrócić uwagę na możliwe ograniczenia ruchomości kolana oraz na to, czy jest się w stanie wykonywać szybkie ruchy nogą.

Jednakże po alloplastyce kolana kierowcy przez pewien czas będą zmuszeni zrobić sobie przerwę. Przy użyciu automatycznej skrzyni biegów jazda staje się możliwa po upływie około dwóch miesięcy, jeżeli chodzi o manualną - przerwa musi być dłuższa, rozpatrywana indywidualnie w porozumieniu z lekarzem.

Całkowity powrót do codziennego życia (praca, obowiązki domowe) następuje zwykle po okresie trzech do sześciu miesięcy, czasami okres ten może ulegać jednak wydłużeniu.