Żylaki powrózka nasiennego - przyczyny powstawania

Powrózek nasienny obejmuje struktury wychodzące z moszny, a następnie przechodzące przez kanał pachwinowy. Utrudnienia w obrębie odpływu krwi żylnej mogą powodować poszerzenie ściany naczyń, co ostatecznie skutkuje powstaniem żylaków, w tej okolicy określanych terminem varicocele. Jak podaje Urology Care Foundation, żylaki powrózka nasiennego występować mogą nawet u 10 do 15 na 100 mężczyzn. Większość przypadków przebiega bezobjawowo, rzadko występują obrzęk okolicy mosznowej czy zmiany imitujące guzki zlokalizowane w obrębie jądra, czasami objawem może być ból jądra promieniujący do pachwiny.

Jakie czynniki wywołują żylaki naczyń powrózka nasiennego?

Procesy, podczas których dochodzi do wystąpienia poszerzenia naczyń, nie są do końca zdefiniowane. Sugerowany jest rozwój zmian na podłożu wrodzonego defektu zastawek żylnych lub nieprawidłowej syntezy składników tkanki łącznej. Zdarzyć się może również niedorozwój bądź brak niektórych naczyń.

Zmiany częściej (nawet w 90% przypadków) lokalizują się po stronie lewej, Wynika to z anatomii układu rozrodczego męskiego. Lewa żyła jądrowa jest jedną z najdłuższych występujących u człowieka, jej ujście znajduje się bezpośrednio w obrębie żyły nerkowej lewej. Dłuższy przebieg naczynia powoduje, że dla wywołania przepływu krwi wymagane jest wyższe ciśnienia, a ten właśnie czynnik fizyczny sprzyja zwiększaniu przekroju ściany naczyniowej. W ostateczności proces powstawania żylaków obejmuje nie tylko wyżej wymienioną żyłę, ale także naczynia wchodzące w skład wiciowatego splotu żylnego.

Procesy doprowadzające do żylaków powrózka nasiennego mogą wynikać z patologii w obrębie nerek. Guzy, torbiele zlokalizowane w pobliżu żyły nerkowej lewej mogą stanowić mechaniczną przeszkodę dla przepływu krwi, a to skutkuje później nadmiernym gromadzeniem płynu w naczyniach jądrowych i ich poszerzaniem.

Zastój krwi skutkuje niedoborami tlenu w najbliżej położonych komórkach. Do ciekawych wniosków doszła chińska grupa badawcza, analizująca występowanie niektórych białek w obrębie niedotlenionych naczyń [1]. Zauważono znaczący wzrost poziomu HIF-1-alfa (hypoxia - inducible factor 1 alfa) oraz Bcl-2 (czynnika zapobiegającego apoptozie, czyli śmierci komórki). Sugeruje się protekcyjny wpływ tych substancji na śródbłonek naczyniowy. Możliwe, że wraz z postępem nauki, pomiar stężenia tych substancji we krwi będzie mógł być wykorzystywany w diagnostyce bezobjawowych przypadków varicocele.

Zaburzenie odpływu krwi powoduje wzrost temperatury w obrębie jąder (o około 1-1,5 stopni Celsjusza), co skutkuje nieprawidłowymi procesami spermatogenezy (produkcji męskich komórek rozrodczych). Brak leczenia prowadzi do niepłodności - autorzy włoskiego badania [2] z 2015 roku podkreślili, że przy problemach z płodnością nawet zmiany subkliniczne powinny podlegać leczeniu. W ich pracy analizowano skuteczność zabiegu embolizacji nieprawidłowych struktur. Odnotowano, że jakość nasienia u tych pacjentów, w porównaniu do grupy kontrolnej, uległa znaczącej poprawie.

Powstawanie męskiego nasienia; nawet jeżeli proces żylakowy dotyczy naczyń tylko jednej połowy ciała, jest zaburzony zwykle w obu jądrach. W czasach, gdy problemy z poczęciem są wyjątkowo częste, mężczyźni powinni bacznie obserwować swoje jądra oraz struktury w ich okolicy i w razie podejrzenia jakichś nieprawidłowości niezwłocznie kierować się do lekarza urologa.

__________________________

[1] Lee JD, Yang WK, Lee TH, Increased expression of hypoxia-inducible factor-1alpha and Bcl-2 in varicocele and varicose veins.

[2] Cantoro U., Polito M., Muzzonigro G., Reassessing the role of subclinical varicocele in infertile men with impaired semen quality: a prospective study.