Wycięcie torbieli włosowej

Co to jest torbiel włosowa?

Torbiel włosowa to choroba zapalna skóry i tkanki podskórnej. Najczęściej rozwija sięmiędzy pośladkami (w tzw. szparze międzypośladkowej) lub tuż nad nimi – na wysokości kości ogonowej (guzicznej) albo krzyżowej. Często używa się też pojęć: zatoka włosowa, przetoka włosowa, zatoka pilonidalna, choroba pilonidalna, przetoka pilonidalna, torbiel nadguziczna, torbiel krzyżowa czy torbiel kości ogonowej. Cechą charakterystyczną torbieli są włosy znajdujące się w jej wnętrzu – nie jest to jednak cecha stała.

Wbrew popularnemu poglądowi torbiel pilonidalna nie jest chorobą włosów wrastających do skóry, ponieważ znajdujące się w jamie torbieli włosy są krótkimi, luźno leżącymi odcinkami pozbawionymi cebulek. Są to najczęściej włosy obcięte u fryzjera – sztywne i mające ostre końce – które podczas chodzenia wcierają się w pory skórne i przedostają do tkanki podskórnej. Podczas trwania choroby często dochodzi do wtórnej infekcji powierzchownych ran, a następnie penetracji bakterii do tkanki podskórnej i utworzenia się jamy ropnia połączonego z powierzchnią skóry przez przetoki.

W badaniu ultrasonograficznym typowym obrazem torbieli włosowej jest jama, w której znajdują się luźno leżące włosy otoczone surowiczym płynem i tkanką ziarninowatą. Włosy znajdujące się w torbieli pilonidalnej działają drażniąco na tkankę podskórną i uniemożliwiają zagojenie się jamie ropnia. Przewlekle drażniona tkanka otacza się bliznowatą torebką wyczuwalną przez skórę.

Torbiel włosowa objawy

Najczęstszym zauważalnym objawem torbieli włosowej jest guz w okolicy kości ogonowej, wypełniony ropnym płynem i włosami. W zależności od stadium zaawansowania choroby, torbiel włosowa może powodować różne, specyficzne objawy. W fazie ostrej, kiedy torbieli towarzyszy uogólniony stan zapalny, nasilają się dolegliwości bólowe zajętego miejsca oraz mogą pojawić się gorączka i dreszcze. W fazie przewlekłej choroba może przebiegać przez wiele lat bezobjawowo, okresowo wytwarzając ropną lub ropna-krwistą wydzielinę o nieprzyjemnym zapachu. Z uwagi na ciasną szparę międzypośladkową ropnie często drążą w kierunku dogłowowym i zazwyczaj przechodzą na pośladek otwierając się poza szparą międzypośladkową.

Rozwojowi choroby sprzyjają:

• ciasna i głęboka szpara międzypośladkowa,
• nadmierna potliwość,
• skłonność do zapaleń mieszków włosowych,
• częste mikrourazy (otarcia) okolic kości ogonowej,
• brak higieny,
• siedzący tryb życia.

Torbiel włosowa – leczenie

Zatoka włosowa bezpośrednio nie zagraża życiu, ale jest chorobą bardzo uciążliwą. Co więcej, torbiel włosowa nieleczona może doprowadzić do powikłań. Jej następstwem może być np. bakteryjne zakażenie innych tkanek. 

Dlatego choroba wymaga interwencji lekarza. Tym bardziej, że domowe sposoby (np. ziołowe okłady czy kąpiele nasiadowe) są praktycznie nieskuteczne.

Niestety, torbiel pilonidalna tylko pozornie jest łatwa do leczenia. Objawy – szczególnie w pierwszych stadiach choroby – mogą przypominać inne schorzenia, takie jak:

• przetoka odbytu,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• zmiany skórne wywołane przez gruźlicę.

Dlatego lekarz (najczęściej chirurg lub proktolog – specjalista od chorób odbytu i jelita grubego) musi je najpierw wykluczyć. Do postawienia diagnozy wykorzysta m.in. badanie USG.

Dalsze postępowanie zależy od stopnia zaawansowania torbieli pilonidalnej oraz dolegliwości. Gdy objawy torbieli włosowej stają się bardziej uciążliwe, lekarz proponuje leczenie operacyjne. Bezwzględnie działania chirurga wymaga ropień, który trzeba naciąć i opróżnić.

Torbiel włosowa – operacja

Leczenie operacyjne jest uznawane za najbardziej efektywne, by pokonać chorobę. Niestety, nie wypracowano dotąd jednej skutecznej metody. Te obecnie stosowane różnią się między sobą rozległością i radykalnością zabiegu, sposobem prowadzenia cięcia, znieczuleniem (ogólne, miejscowe), czasem gojenia rany, stopniem zniekształcenia skóry po zabiegu, odsetkiem nawrotów choroby i występujących powikłań.

O tym, którą metodę wybrać w konkretnym przypadku, decydują m.in. wielkość torbieli pilonidalnej, medyczne możliwości wykonania zabiegu, cechy anatomiczne pacjenta oraz to, czy pacjent już wcześniej poddawał się takim operacjom.

W trakcie niektórych operacji, poza usunięciem torbieli włosowej, spłyca się lub przemieszcza szparę międzypośladkową, co ma zapobiec nawrotom choroby. Różnie też traktuje się powstałą ranę: pozostawia otwartą do gojenia przez ziarninowanie, zszywa, albo uzupełnia ubytek przesuniętym płatem skóry.

Najczęściej wykonywanym zabiegiem chirurgicznym jest proste wycięcie torbieli pilonidalnej wraz z marginesem tkanek zdrowych oraz pozostawienie rany do gojenia przez ziarninowanie. Niestety ten sposób leczenia jest obarczamy wieloma komplikacjami:

• Na dnie szpary międzypośladkowej powstaje duża rana, która często nie chce się goić. Ze względu na umiejscowienie torbieli włosowej blisko odbytu dochodzi do częstych reinfekcji, które wydłużają czas gojenia rany do kilku, a nawet kilkunastu miesięcy. W niektórych przypadkach rana na dnie szpary międzypośladkowej nie chce zagoić się wcale.
• Warunki anatomiczne pacjenta pozostają bez zmian, a więc szpara międzypośladkowa jest ciasna i głęboka. Nawet jeśli rana pooperacyjna się wygoi to bez wyeliminowania czynników powstania torbieli włosowej choroba może nawrócić nawet w 50% przypadków. 

Najmniejszym ryzykiem nawrotu choroby obarczone są operacje, które doprowadzają do spłycenia szpary międzypośladkowej i zapewnienia cyrkulacji powietrza w obrębie skóry na dnie szpary międzypośladkowej. Większość tych operacji polega na wycięciu dużych objętości tkanek. Rozległe zabiegi wydłużają czas pobytu w szpitalu oraz czas rekonwalescencji.

Metoda laserowa

Alternatywą dla leczenia operacyjnego jest laser, stosowany przez coraz więcej ośrodków medycznych w Polsce. Metoda laserowej ablacji torbieli pilonidalnej (SiLaC) jest znacznie mniej inwazyjna.

Polega na wprowadzeniu do wnętrza torbieli światłowodu i zniszczeniu jej ścian przy użyciu energii lasera. Zabieg trwa 20-30 minut. Można go przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym i w ramach chirurgii jednego dnia. Pacjent po kilku godzinach wraca więc do domu.

Laserowa ablacja torbieli włosowej (SiLaC) jest metodą małoinwazyjną i dająca bardzo dobry efekt kosmetyczny, jednak podobnie jak w przypadku klasycznego wycięcia zatoki pilonidalnej, nie wpływa na eliminacje czynników zwiększających rozwój choroby lub ryzyko nawrotu.

Plastyka szpary międzypośladkowej metodą Bascom Cleft Lift

Wśród wielu sposobów przeprowadzania operacji można wymienić metodę Bascom Cleft Lift, która stara się łączyć skuteczność rozległych cięć spłycających szparę międzypośladkową i małoinwazyjność operacji laserowej. Plastyka szpary międzypośladkowej metodą Bascom Cleft Liftjest operacją skóry pośladków.

Zabieg polega na wycięciu płata skóry o grubości ok. 0,5-1,0 cm po jednej stronie szpary międzypośladkowej wraz z torbielą włosową, pozostałymi uszkodzeniami oraz przetokami. Następnie skóra z drugiej strony szpary międzypośladkowej jest mobilizowana, aby powstałym wolnym płatkiem pokryć ubytek po wycięciu skóry ze strony przeciwnej. Rana pozabiegowa zlokalizowana jest bocznie od linii pośrodkowej ciała, dzięki czemu dobrze się goi i nie jest podatna na drażnienie podczas chodzenia. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, tzn. tumescencyjnym, dzięki czemu pacjent nie wymaga hospitalizacji.

Torbiel włosowa po operacji

Niezależnie od sposobu przeprowadzenia zabiegu, w czasie rekonwalescencji pacjenci powinni ściśle przestrzegać zaleceń lekarskich:

• dbanie o higienę rany, codzienną dezynfekcję oraz zmianę opatrunku,
• unikanie długiego moczenia rany np. podczas kąpieli w wannie lub basenie,
• zachowanie ostrożności podczas codziennych aktywności,
• unikanie sportów, podczas których może dojść do rozejścia rany pooperacyjnej.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o wycięcie torbieli włosowej

• Czy torbiel włosowa jest groźna?

  Choroba nie jest groźna dla życia, jednak częste infekcje powodują znaczne obniżenie jakości życia, zwłaszcza w przypadkach gdy przebiega z otwartymi ranami w szparze międzypośladkowej. Pojawienie się komórek nowotworowych w przebiegu choroby torbieli pilonidalnej było opisywane w literaturze, jednak przypadki takie należą do rzadkości i są traktowane jako kazuistyka.

• Torbiel włosowa – jak leczyć?

  Leczenie operacyjne z zastosowaniem spłycenia szpary międzypośladkowej jest uznawane za najbardziej efektywne w walce z torbielą pilonidalną. Domowe sposoby (np. ziołowe okłady czy kąpiele nasiadowe) są praktycznie nieskuteczne. Leczenie zachowawcze można stosować tylko w przypadku łagodnego przebiegu choroby, ale i tak nie zawsze przynosi efekty.

• Torbiel włosowa – jaki lekarz?

  Najlepiej zwrócić się do chirurga lub proktologa, specjalisty od chorób odbytu i jelita grubego. Warto poszukać placówki, która ma duże doświadczenie i specjalizuje się w tego typu zabiegach.

Wycięcie torbieli włosowej - opinie pacjentów

Poniżej przeczytasz opinie pacjentów, którzy zdecydowali się na wycięcie torbieli włosowej. Wszystkie zamieszczone komentarze pochodzą od osób, które zapisały się na zabieg za pośrednictwem naszego portalu, dzięki czemu są one w 100% rzetelne i zweryfikowane.